Πρόοδο σημείωσε ο δείκτης οικονομικού συναισθήματος ή «κλίματος» στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2021, φτάνοντας στα επίπεδα που βρισκόταν τον Φεβρουάριο του 2020, που με τη σειρά του ήταν η υψηλότερη «κορυφή» από το 2000, όταν η χώρα επρόκειτο να πραγματοποιήσει την είσοδό της στη ζώνη του ευρώ.
Ωστόσο, η βελτίωση του κλίματος, όπως επισημαίνει και ο δημοσιογράφος του Bloomberg Marcus Bensansson, δεν έχει στέρεες βάσεις, με αρκετούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας να μην έχουν ακόμη ανακάμψει και να παλεύουν για να βρεθούν στα προ πανδημίας επίπεδα, όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει ρίχνοντας μια ματιά στον δείκτη οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ακόμη δε είναι ορατά η αδυναμία προσέλκυσης επενδύσεων, το θηριώδες αντιπαραγωγικό κράτος και το γεγονός ότι δεν παράγουμε εξαγώγιμα προϊόντα.
Σε κάθε περίπτωση, συνολικά, ο δείκτης οικονομικού συναισθήματος αυξήθηκε στις 113,4 μονάδες τον Νοέμβριο, ακριβώς εκεί που βρισκόταν λίγο πριν από την επιβολή του πρώτου lockdown - και 0,5 μονάδες πάνω από το υψηλό που επιτεύχθηκε το 2007, προτού η οικονομική κρίση τον βυθίσει στο χαμηλό των 79,3 μονάδων τον Αύγουστο του 2015.
Επίσης, η καταναλωτική πίστη και το λιανεμπόριο είναι μεταξύ των τομέων που θα χρειαστούν χρόνο για να ανακάμψουν παρά τις ισχυρές πωλήσεις που σημειώνονται τους τελευταίους μήνες.
Δημοσιονομική σύσφιξη
Στο μεταξύ, η 12η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα, που δημοσιεύτηκε τον προηγούμενο μήνα, αναλύει τις αλλαγές στα έσοδα και τις δαπάνες, οι οποίες προβλέπεται να μειώσουν το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα το επόμενο έτος στο 1,2% του ΑΕΠ από 7,6% φέτος.
Η οικονομία της Ελλάδας προσπαθεί, προς το παρόν, να βρεθεί σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι ήταν πριν ξεκινήσουν τα lockdown το 2020.
Τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση για να απορροφήσει τα χτυπήματα της πανδημίας είναι ο κύριος λόγος.
Πλέον, έχουμε εισέλθει σε μια νέα φάση της κρίσης, καθώς τα έκτακτα μέτρα στήριξης σταδιακά αποσύρονται και αντικαθίστανται από τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ.
Η δημοσιονομική επέκταση που θα έχει έρεισμα τις ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, το επόμενο έτος θα ανέρχεται σε περίπου 1% επί του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, αλλά δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό, καθώς θα αντισταθμιστεί από ισοδύναμα έσοδα από το εξωτερικό.
Ωστόσο, τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που ελήφθησαν είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερα από τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ως εκ τούτου, η ελληνική οικονομία θα έρθει αντιμέτωπη με μια απότομη δημοσιονομική σύσφιξη, με τον ιδιωτικό τομέα να καλείται να διατηρήσει τη δυναμική του, χωρίς τις «πατερίτσες» του Δημοσίου.
Κίνδυνοι
Τα πράγματα δεν αναμένεται να είναι εύκολα στο εξής…
Λαμβανομένου υπόψη ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα πρέπει να επιστρέψει στην κανονικότητα, εφόσον το Σύμφωνο Σταθερότητας δεν αλλάξει, η χώρα μας θα έχει να ανέβει ένα δημοσιονομικό βουνό.
Η νέα γερμανική κυβέρνηση έχει κρατήσει ανοιχτή την πόρτα για ορισμένες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές σε ό,τι αφορά το αίτημα για χαλάρωση του Συμφώνου, ωστόσο, σύμφωνα με την ING, πρέπει να τηρείται μια στάση συγκρατημένης αισιοδοξίας.
(το προβλεπόμενο από τη Συνθήκη ανώτατο όριο δημόσιου χρέους μάλλον θα παραμείνει, αλλά ως απώτερος στόχος.
Ειδάλλως χώρες όπως η Ελλάδα, η οποία έχει χρέος πάνω από το 200% του ΑΕΠ της, θα πρέπει να παραμείνουν σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για πολλά χρόνια).
Επίσης, όπως αναφέρει η Commerzbank, η λήξη του προγράμματος αγοράς ομολόγων PEPP εκ μέρους της ΕΚΤ θα ήταν καταστροφή για την εγχώρια οικονομία.
Παράλληλα, το αναμενόμενο τέλος του PEPP στις 22 Μαρτίου 2022 θα ήταν ένα δραματικό γεγονός για τα ελληνικά ομόλογα.
Αυτό οφείλεται στο ότι ενδέχεται να μην κριθούν επιλέξιμα για αγορά από την ΕΚΤ στο πλαίσιο του «κανονικού» προγράμματος PSPP, καθώς δεν διαθέτουν επενδυτική βαθμίδα.
Δεδομένου, βέβαια, ότι η κεντρική τράπεζα μπορεί να ενεργήσει με ευελιξία, δύναται να βρεθεί τρόπος να επενδύσει σε εγχώριους τίτλους.
Όμως λόγω δημόσιων οικονομικών βρισκόμαστε σε επικίνδυνη ζώνη.
Η Ελλάδα χρεοκόπησε το 2010 όταν το χρέος της ήταν 301 δισ. ευρώ.
Ως γνωστόν ακολούθησαν το PSI –με βασικά θύματα τους ομολογιούχους– και η μείωση του χρέους κατά 106 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, στο τέλος του 2021 το ελληνικό χρέος θα είναι 354 δισ. ευρώ!
Αυτή η κατάσταση είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που ασκείται, που, όπως φαίνεται, έχει εξαιρετικά βραχύ ορίζοντα.
Και δεν έχουν άδικο όσοι υποστηρίζουν ότι όχι του χρόνου, αλλά ίσως σε 4-5 χρόνια, μετά τον πολιτικό ορίζοντα της τωρινής κυβέρνησης, θα επέλθει νέα, οδυνηρή χρεοκοπία…
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών