Έχουμε την τάση να κατευθύνουμε τα συμπεράσματα μας και τις αναλύσεις που πραγματοποιούμε σχετικά με τα τρέχοντα οικονομικά συμβάντα ως αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης.
Βέβαια ο καθένας μας ορίζει την παγκοσμιοποίηση αλλά και την ποσοτική πρόοδο που συντελείτε μέσω των διεργασιών της με διαφορετικό τρόπο ή με τρόπο που συμπεριλαμβάνει ορισμένες μόνο συνιστώσες της.
Γενικότερα όμως ως παγκοσμιοποίηση εννοούμε την οικονομική συσχέτιση των οικονομιών σε σημείο που οικονομικά γεγονότα που συντελούνται σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου επηρεάζουν τους πάντες χωρίς καμία διάκριση.
Επιπλέον συνιστώσες της παγκοσμιοποίησης πέρα της οικονομίας είναι η πολιτική οργάνωση και η κοινή προσέγγιση σε θέματα μετανάστευσης , περιβάλλοντος και ειρήνης.
Η παγκόσμια οικονομία βιώνει ιστορικά για δεύτερη φορά συνθήκες παγκοσμιοποίησης.
Η πρώτη, η χρυσή περίοδος όπως ονομάστηκε, μεταξύ των ετών 1870-1913, άφησε μια κληρονομιά που συζητείται ακόμη και σήμερα για τα αποτελέσματα της.
Η τρέχουσα περίοδος της παγκοσμιοποίησης στην ουσία ξεκίνησε μετά το 1950 και μέχρι το 1990 δεν είχε διαστάσεις ανάλογες αυτού που πρεσβεύει, δηλαδή της ενοποίησης διαφόρων τομέων μεταξύ των χωρών.
Ώθηση έδωσε η πτώση του τείχους, η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης καθώς και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών κυρίως του κλάδου της πληροφορικής μετά το 1989 οπότε και η παγκοσμιοποίηση πήρε επιθετική μορφή ανοίγοντας μια νέα άκρως ολοκληρωμένη από πλευράς ενοποίησης φάση.
Στην ουσία η παγκοσμιοποίηση στηρίζετε στην ελεύθερη διακίνηση, αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων.
Στην ουσία η παγκοσμιοποίηση διαμορφώνει όρους παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών στο ελάχιστο δυνατό κόστος.
Η κατάργηση δασμών και η αυτοματοποιημένη κίνηση κεφαλαίων αποτελούν τους βασικούς μηχανισμούς της παγκοσμιοποίησης με καταλυτικό τον ρόλο της εγκατάστασης εταιρειών σε χώρες χαμηλού κόστους.
Λόγω του ότι διαμορφώνει το πλαίσιο της προσφοράς προϊόντων και υπηρεσιών λειτουργεί αντιπληθωριστικά σε σημείο που όταν δεν υπάρχουν διαταραχές στον τομέα της ενέργειας να υπάρχει η διάχυτη εντύπωση του αέναου αντιπληθωριστικού πλαισίου.
Με εξαίρεση την δεκαετία του ‘70 με τις πετρελαϊκές κρίσεις και την τρέχουσα ως συνδυασμό της πράσινης μετάβασης με ενδιάμεσο καύσιμο το φυσικό αέριο, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας, ο τομέας της ενέργειας δεν έχει δημιουργήσει προσκόμματα στην παγκοσμιοποίηση.
Όπως προαναφέραμε παγκοσμιοποίηση σημαίνει προσφορά οπότε κάθε τι που ενισχύει την παραγωγή αυξάνει τον δείκτη που μετρά την πρόοδο της και την οικονομική ενοποίηση μεταξύ των χωρών.
Την περίοδο της χαμηλής πτήσης μεταξύ των ετών 1950-1990 τον παλμό της παραγωγής έδινε η γενιά των baby boom που γεννήθηκαν μετά τον πόλεμο και δραστηριοποιήθηκαν εργασιακά μετά το 1970, ενώ καταλυτικό ρόλο έπαιξε η αυξημένη συμμετοχή γυναικών στο εργατικό δυναμικό μετά το 1950.
Το τέλος του ψυχρού πολέμου το 1989, η βελτίωση της τεχνολογίας , η ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου το 2001, η μετακίνηση δυτικών εταιρειών σε χώρες με φθηνό εργατικό δυναμικό είχαν ευεργετική επίδραση εκτοξεύοντας τον βαθμό οικονομικής ενοποίησης μεταξύ των χωρών.
Με δεδομένο ότι η παγκοσμιοποίηση στηρίζεται στην απουσία κάθε είδους φραγμού στην διακίνηση αγαθών, εργαζομένων, κεφαλαίων, όσο αυτό το πλαίσιο λειτουργεί χωρίς προσκόμματα είναι απόλυτα φυσιολογικό να διαμορφώνει τις κατάλληλες συνθήκες παραγωγής , απασχόλησης και τιμών.
Ειδικά οι τιμές στην βάση του φθηνού εργατικού και χωρίς απαιτήσεις δυναμικού των αναπτυσσόμενων χωρών διατηρούνται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα επί σειρά ετών , όπως έγινε μέχρι και την άνοιξη του 2021, όταν η πανδημία αλλά και ο πόλεμος στην Ουκρανία άλλαξαν τα δεδομένα.
Η παγκόσμια οικονομία βιώνει ένα πληθωριστικό σοκ το οποίο έχει οδηγήσει στην αύξηση των επιτοκίων.
Στις ΗΠΑ ο πληθωρισμός που καταγράφηκε τον Ιούνιο του 2022, στο ύψος του 9,1% ήταν ο ψηλότερος των τελευταίων 40 ετών.
Ίδια κατάσταση υπάρχει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και στα περισσότερα δυτικά κράτη.
Στον παρόντα αιώνα όμως δεν είναι η πρώτη φορά που καταγράφονται υψηλές τιμές πληθωρισμού.
Η υπερθέρμανση των αναπτυσσόμενων οικονομιών (Κίνα, Ινδία , Ρωσία ,Βραζιλία ) στις αρχές του αιώνα μας οδήγησε στην αύξηση των τιμών οι οποίες το καλοκαίρι του 2008, λίγο δηλαδή πριν την έναρξη της χρηματοοικονομικής κρίσης έφθασαν στα υψηλοτέρα επίπεδα τους.
Η τιθάσευση έγινε μέσω της αύξησης των επιτοκίων και ήταν σχετικά εύκολη αφού η αύξηση των τιμών προέρχονταν από την πλευρά της ζήτησης.
Βεβαίως για πολλούς η αύξηση των επιτοκίων της περιόδου 2003-2007 οδήγησε πιο γρήγορα στο σπάσιμο της φούσκας των ακινήτων και στην έναρξη της μεγαλύτερης από το 1929 κρίσης.
Σήμερα η εκτόξευση του πληθωρισμού προέρχεται από την πλευρά της προσφοράς οπότε η αντιμετώπιση του καθίσταται δυσκολότερη, ενώ το βάθος των επιπτώσεων θα είναι σαφώς μεγαλύτερο.
Σήμερα όπως και κάθε φορά που εμφανίζονται πληθωριστικές πιέσεις πολλοί μιλούν για το τέλος της παγκοσμιοποίησης, ξεχνώντας ότι η βασική συνθήκη ομαλής λειτουργίας της προϋποθέτει την απρόσκοπτη, την ελεύθερη, διακίνηση αγαθών, κεφαλαίων, ανθρώπων, πρώτων υλών, μετάλλων κτλ. και οτιδήποτε συμβάλει στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών.
Εφής στιγμής επιβλήθηκαν μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο διαταράσσοντας την βασική συνθήκη λειτουργίας της παγκοσμιοποίησης είναι φυσικό ο πυλώνας της προσφοράς να μην μπορεί να καλύψει την ζήτηση ανοίγοντας το δρόμο των ανατιμήσεων.
Η εφοδιαστική αλυσίδα διαταράχθηκε, δομές παραγωγής συρρικνώθηκαν, ανθρώπινο κεφάλαιο απομακρύνθηκε και επενδυτικά σχέδια ακυρώθηκαν.
Λάθη στον ενεργειακό τομέα με υποβάθμιση του κόστους μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πήγες ενέργειας, γεωπολιτικά παιχνίδια και πολεμικά συμβάντα με ενεργειακό υπόβαθρο, διαμορφώνουν μια συγκυρία που κινείται αντίστροφα του υψηλού βαθμού ελευθερίας που επιζητά η ομαλή λειτουργία της παγκοσμιοποίησης.
Το πληθωριστικό σοκ που βιώνει η παγκόσμια οικονομία σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει και το τέλος της παγκοσμιοποίησης ανεξάρτητα εάν αυτή την φορά το πληθωριστικό υπόβαθρο έχει μεγαλύτερο βάθος αφού προέρχεται από τον τομέα της προσφοράς.
Η παγκοσμιοποίηση ανεξάρτητα του ορισμού που δίνει ο καθένας αποτελεί πλέον μηχανισμό προόδου και ανάπτυξης.
Η αμφισβήτηση κάποιων παραμέτρων της αποτελεί ένδειξη υγείας αφού μέσω αυτής κάλλιστα θα υπάρξουν νέες μορφές παραγωγικών δυνατοτήτων.
Η οικονομική ενοποίηση των χωρών θα συνεχισθεί αφού όπως έδειξε η πρόσφατη ιστορία ούτε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2007/08 δεν μπόρεσε να ανακόψει την πορεία της.
Το ίδιο θα συμβεί με το τέλος της υγειονομικής και ενεργειακής κρίσης.
Εξάλλου η δεκαετία του 70 με τις δυο πετρελαϊκές κρίσεις όχι μόνο δεν σταμάτησε την παγκοσμιοποίηση αλλά έδειξε το μέγεθος των αντοχών τη .
Αντοχών ιδιαίτερα μεγάλων, αφού η πίστη για ανάπτυξη και ευημερία με άξονα την διεθνή συνεργασία δεν μπορεί να ανακοπεί από συγκυριακά γεγονότα.
Σχόλια αναγνωστών