Από τα πανηγύρια… στη «Μαύρη Δευτέρα» - Όταν ο Buffett «αγόραζε» Ιαπωνία δίνοντας σήμα για επενδύσεις στην πιο ευάλωτη αγορά

Μέσα σε ελάχιστα 24ωρα, η Ιαπωνία πέρασε από την απόλυτη χαρά… στον απόλυτο πόνο, ξυπνώντας μνήμες από τη «Μαύρη Δευτέρα» του 1987.
Σύμφωνα με τους Financial Times, ήταν μόλις πριν από λίγους μήνες, όταν στα dealing rooms του Τόκιο είχε στηθεί πανηγύρι… σε σημείο μάλιστα που προσκαλούσαν δημοσιογράφους άδυτά τους για να παρακολουθήσουν στις γιγαντοοθόνες τους αριθμούς να ανεβαίνουν πάνω από το κάποτε άπιαστο υψηλό του 1989. Η Ιαπωνία είχε επιστρέψει, ή τουλάχιστον έτσι φαινόταν.
Όμως -παρά τα σημάδια μιας βιώσιμης ανάκαμψης της Ιαπωνίας- ίσως αυτή τη φορά να μην ήταν τόσο διαφορετική τελικά.
Μέσα σε 20 λεπτά από το άνοιγμα της αγοράς τη Δευτέρα -ο δείκτης Topix είχε ήδη υποχωρήσει κατά 7% την ημέρα και το γεν εξακολουθούσε να ανακάμπτει έναντι του δολαρίου- ένας επικεφαλής των συναλλαγών έκανε ό,τι μπορούσε για να εξηγήσει την κατάσταση. «Η αγορά του Τόκιο κινείται όπως κινήθηκε κατά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, χωρίς να υπάρχει πραγματική χρηματοπιστωτική κρίση για να την αποδώσουμε», είπε. «Αλλά έχουμε ξαναδεί κάτι τέτοιο στο παρελθόν. Στην Ιαπωνία ο κόσμος των επενδύσεων έρχεται για να τιμωρήσει τον κίνδυνο».
Η ταχύτητα και η σφοδρότητα της διόρθωσης της ιαπωνικής αγοράς τραβάει τα βλέμματα και μπορεί πλέον να επαναφέρει πλήρως τις απόψεις για μια αγορά που πρόσφατα γνώρισε μια αναγέννηση. Ένας οδυνηρός συνδυασμός παραγόντων -οι φόβοι για ύφεση στις ΗΠΑ, ο κίνδυνος πανικού για μείωση των επιτοκίων από τη Fed και οι ανησυχίες για τη γεωπολιτική- πλήττουν την παγκόσμια διάθεση των επενδυτών για ρίσκο. Συγκεκριμένοι παράγοντες στην Ιαπωνία, ιδίως η άνοδος του γεν κατά 12% έναντι του δολαρίου τις τελευταίες εβδομάδες, προκαλούν αστραπιαία επανεξέταση των προοπτικών κερδών πολλών ιαπωνικών εταιρειών.

Η «Μαύρη Δευτέρα»

Την περασμένη Παρασκευή (2/8/2024), ο δείκτης Nikkei 225 υπέστη τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση μονάδων από το κραχ του Οκτωβρίου 1987, για να ξεπεράσει αυτό το θλιβερό ρεκόρ τη Δευτέρα (5/8/2024), ξεπερνώντας τη «Μαύρη Δευτέρα». Ο ευρύτερος δείκτης Topix έχει πλέον υποχωρήσει πολύ περισσότερο από 20% από τότε που έφτασε στο ιστορικό του υψηλό τον Ιούλιο. Αφού ήταν ένας από τους δείκτες με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες, τώρα βρίσκεται 5% κάτω από το επίπεδο του έτους.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, τίποτα από αυτά δεν έπρεπε να συμβεί, διότι αυτή τη φορά ήταν διαφορετικά. Μεγάλα ξένα κεφάλαια, που εν μέρει αναζητούσαν μια εναλλακτική λύση στην Κίνα, αναζωογονήθηκαν από τις προοπτικές στην Ιαπωνία. Η Berkshire Hathaway του Warren Buffett είχε επανειλημμένα αυξήσει τις συμμετοχές της στους πέντε μεγαλύτερους εμπορικούς οίκους της Ιαπωνίας, σε κάτι που πολλοί εξέλαβαν ως ευρεία άδεια να επανεκτιμήσουν τα κρυμμένα διαμάντια της ιαπωνικής αγοράς. Το άλλοτε υπάκουο Χρηματιστήριο του Τόκιο φάνηκε να πιέζει τις εταιρείες να αξιοποιήσουν τα κεφάλαιά τους πιο αποτελεσματικά. Ένα διευρυμένο, επιδοτούμενο από την κυβέρνηση επενδυτικό πρόγραμμα φαινόταν καλά σχεδιασμένο για να φέρει μια νέα γενιά εγχώριων επενδυτών στην ιαπωνική χρηματιστηριακή αγορά.

Τα ιαπωνικά ράλι, ευάλωτα στις ανατροπές

Ωστόσο, όπως οι τελευταίες εβδομάδες υπενθύμισαν οδυνηρά σε όλους, τα ιαπωνικά ράλι είναι πάντα ευάλωτα σε ανατροπές λόγω του εύρους, της ρευστότητας και της φύσης της ίδιας της αγοράς μετοχών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα τώρα που πολλά διεθνή funds έχουν μειώσει την έκθεσή τους στην Κίνα και εστιάζουν την αποεπένδυση τους πιο στενά στην Ιαπωνία. Είναι ευκολότερο να πουλήσει κανείς την Ιαπωνία σε μια κατρακύλα από οποιαδήποτε άλλη ασιατική αγορά και ασυνήθιστα ελκυστικό να αποκομίσει κέρδη από αυτήν αυτή τη στιγμή, επειδή τα κέρδη φέτος ήταν τόσο καλά.
Η ιαπωνική αγορά, λόγω του πολύ μεγάλου εύρους τύπων βιομηχανιών και των εκθέσεων σε διαφορετικούς κλάδους, περιγράφεται συχνά από τους επενδυτές ως ένα «ένταλμα για το παγκόσμιο εμπόριο». Ο κόσμος γενικά αγοράζει την Ιαπωνία όταν οι συνθήκες φαίνονται αισιόδοξες και όταν υπάρχουν πολλά μεγάλα θέματα -όπως οι ημιαγωγοί και η τεχνητή νοημοσύνη- όπου οι ιαπωνικές εταιρείες είναι έντονα εκτεθειμένες σε αυτά.
Σε συνδυασμό με ορισμένα σταθερά υποστηριζόμενα «αυτή τη φορά είναι διαφορετικά» εγχώρια ιαπωνικά θέματα, όπως το τέλος του αποπληθωρισμού, η προοπτική μεγάλης εγχώριας εξυγίανσης και μια τεράστια τουριστική έκρηξη, οι μετοχές είχαν οδηγηθεί σε υψηλότερο επίπεδο σε όλους τους τομείς.

Ο ρόλος της Bank of Japan

Καθώς η αγορά προσπαθεί να βρει πώς και πού θα κατασταλάξει μακροπρόθεσμα μετά την τρέχουσα πτώση, ένα κρίσιμο ερώτημα είναι πόσο ευθύνεται για αυτό η μικρή αλλά καθοριστική αύξηση των επιτοκίων της Τράπεζας της Ιαπωνίας (Bank of Japan) την περασμένη εβδομάδα. Ήταν ποτέ η Ιαπωνία σε αρκετά ισχυρή κατάσταση για «εξομάλυνση» έπειτα από δεκαετίες εξαιρετικά χαλαρής πολιτικής και όλη αυτή η αναταραχή στην αγορά θα αναγκάσει την κεντρική τράπεζα να επιστρέψει στη χρηματιστηριακή αγορά ως υποστηρικτικός αγοραστής; Οι εγχώριοι επενδυτές, οι οποίοι παραδοσιακά αγοράζουν στις πωλήσεις που οδηγούνται από το εξωτερικό, φαίνεται να απαντούν σε αυτά τα ερωτήματα με το να μην παρεμβαίνουν.
Το πρόβλημα είναι ότι η ιαπωνική αγορά προσφέρει στους παγκόσμιους επενδυτές ένα πολύ ευρύ φάσμα τρόπων για να εκφράσουν ένα πολύ ευρύ φάσμα ανησυχιών, είτε παγκόσμιων είτε ειδικών για την Ιαπωνία. Δυστυχώς για την Ιαπωνία, η τρέχουσα κατάσταση παρέχει ταυτόχρονα τόσο παγκόσμιους λόγους για μείωση του ρίσκου όσο και εγχώριους: ένας συνδυασμός που δεν έχει συμβεί εδώ και πολύ καιρό.
Μπορεί, λένε κάποιοι traders, να σταματήσει περίπου τώρα. Με τον Topix να χάνει όλα τα κέρδη του για το έτος, η αποκόμιση κερδών μπορεί να έχει φτάσει σε ένα φυσικό όριο. Αυτό που είναι πιο ξεκάθαρο είναι ότι η Ιαπωνία έχει τώρα ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο να πείσει τους πάντες ότι δεν βλέπουμε απλώς άλλη μια επανάληψη των ιστορικών σπασμών πώλησης της Ιαπωνίας και ότι αυτή τη φορά είναι πραγματικά διαφορετική.

www.bankingnews.gr