Διπλή λύση για τις μη συστημικές τράπεζες εάν αυτές χρειαστούν εξυγίανση επεργάζονται οι θεσμοί στο πλαίσιο της τραπεζικής ενοποίησης ενώ ήδη και στη χώρα μας μελετάται η εφαρμογή των σχετικών λύσεων.
Η μια ήδη γνωστή λύση η οποία έχει τύχει πολλαπλής εφαρμογής στην Ελλάδα είναι η εκκαθάριση και η ρευστοποίηση των υποχρεώσεων και των περιουσιακών στοιχείων μιας τράπεζας και η δεύτερη είναι η δημιουργία μιας τράπεζας γέφυρα -bridge bank- με μεταφορά σε αυτήν των περιουσιακών στοιχείων της υπό εξυγίανσης τράπεζα και τέλος την εκκαθάριση των στοιχείων αυτών.
Σε ενοποίηση της κοινοτικής νομοθεσίας φαίνεται πως προχωράει ο SSM σε ότι αφορά τις λιγότερο σημαντικές τράπεζες στην Ευρώπη.
Ας σημειωθεί πως στη χώρα μας όπως και σε άλλες χώρες μέλη ήδη η Commission θα προσφέρει τεχνογνωσία προκειμένου να μην ασκείται αθέμιτος ανταγωνισμός στο περιβάλλον των μη συστημικών τραπεζών σε περίπτωση που αυτές οδηγηθούν σε εξυγίανση.
Είναι χαρακτηριστικό πως στην Ευρώπη λειτουργούν περίπου 3.500 πιστωτικά ιδρύματα ωστόσο η τραπεζική ένωση κινείται και ουσιαστικά αναγνωρίζει 130 εξ’ αυτών που είναι τα συστημικά.
Και μπορεί στη χώρα μας το πρόβλημα να μην είναι τόσο μεγάλο αφού οι 4 συστημικές τράπεζες μονοπωλούν την αγορά ωστόσο σε άλλες χώρες όπως η Ιταλία και η Γερμανία τα μη συστημικά ιδρύματα μπορούν να αποτελέσουν πραγματικό κίνδυνο για τη χώρα.
Kαθιέρωση της ευρωπαϊκής τραπεζικής εποπτείας και του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης (SRM)
Στην ΕΕ, η εφαρμογή αυτών των αρχών αντιμετώπισης των συστημικών κρίσεων συνδυάστηκε με την καθιέρωση της ευρωπαϊκής τραπεζικής εποπτείας και του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης (SRM), με στόχο την ενίσχυση των προτύπων εποπτείας και εκκαθάρισης σημαντικών τραπεζών, διασφαλίζοντας μια συνεπή προσέγγιση για την πρόληψη και τη διαχείριση κρίσεων Ωστόσο, στην προσπάθεια αντιμετώπισης των "υπερβολικά μεγάλων για να αποτύχουν» τραπεζών δόθηκε λιγότερη προσοχή στη διαχείριση των κρίσεων σε μικρές και μεσαίες τράπεζες.
Υποτίθεται ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις οι μικρότερες τράπεζες, δεν εγείρουν ανησυχίες για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο συνήθων διαδικασιών εκκαθάρισης σε εθνικό επίπεδο.
Όπως όμως ανέφερε σε ομιλία του σε Work shop στην Banca d’ Italia o Ιταλός επικεφαλής του SSM Andrea Enria, oι σημαντικές διαφορές στα εθνικά νομικά καθεστώτα για την εκκαθάριση των τραπεζών συνεπάγονται αποκλίσεις από το ευρωπαϊκό εποπτικό πλαίσιο δημιουργούν προβλήματα ισότιμων όρων ανταγωνισμού που ενδέχεται να επηρεάσουν την ολοκλήρωση της τραπεζικής αγοράς και ενδέχεται να εμποδίσουν την ομαλή έξοδο από την αγορά για τους πιο αδύναμους παίκτες.
Εκτός από τα προφανή ισότιμα θέματα ανταγωνισμού, αυτές οι διαφορές εμποδίζουν μια πλήρως ολοκληρωμένη αγορά και έρχονται σε αντίθεση με τους στόχους της τραπεζικής ένωσης.
Επίσης, το επίπεδο προστασίας που απολαμβάνουν διαφορετικές κατηγορίες επενδυτών και καταθετών μπορεί να ποικίλλει μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών μελών.
Ως αποτέλεσμα, η εγγενής αξία μιας κατάθεσης σε ένα κράτος μέλος θα μπορούσε να διαφέρει από αυτήν σε άλλo κράτος μέλος, ακόμη και εντός της τραπεζικής ένωσης.
Μια επιλογή που προτείνεται όπως ανέφερε ο κ. Enria, στη διαβούλευση που έχει ξεκινήσει θα ήταν να διασφαλιστεί, μέσω εναρμόνισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ότι όλες οι εθνικές αρχές εξυγίανσης έχουν διοικητικές εξουσίες για τη μεταφορά περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων υπό εκκαθάριση, υποστηριζόμενες από εθνικά συστήματα εγγύησης καταθέσεων.
Βάσει αυτής της επιλογής, θα δοθούν στις εθνικές αρχές εξυγίανσης ειδικές εξουσίες εκκαθάρισης που επιτρέπουν τη μεταφορά ορισμένων περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων ως εναλλακτικό μέτρο ή ως συμπλήρωμα της πληρωμής των ασφαλισμένων καταθετών.
Μια επιλογή που προτείνεται θα ήταν να διασφαλιστεί, μέσω εναρμόνισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ότι όλες οι εθνικές αρχές εξυγίανσης έχουν διοικητικές εξουσίες για τη μεταφορά περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων υπό εκκαθάριση, υποστηριζόμενες από εθνικά συστήματα εγγύησης καταθέσεων.
Βάσει αυτής της επιλογής, θα δοθούν στις εθνικές αρχές εξυγίανσης ειδικές εξουσίες εκκαθάρισης που επιτρέπουν τη μεταφορά ορισμένων περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων ως εναλλακτικό μέτρο ή ως συμπλήρωμα της πληρωμής των ασφαλισμένων καταθετών.
Μέχρι στιγμής, ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 στους ισολογισμούς των τραπεζών παρέμεινε περιορισμένος.
Οι τράπεζες εισήλθαν σε αυτή τη δύσκολη περίοδο με πολύ ισχυρότερη θέση κεφαλαίου και ρευστότητας και ενίσχυσαν τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων χάρη στις χρηματοοικονομικές μεταρρυθμίσεις που υιοθετήθηκαν μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση.
Αυτό έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο δύναμης, επιτρέποντας στον τραπεζικό τομέα να συνεχίσει να δανείζει σε νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις και εταιρείες και να υποστηρίζει την ανάκαμψη της οικονομίας μας.
Ωστόσο όπως σημείωσε ο κ. Enria δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι μόλις αρθούν τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης, ορισμένες τράπεζες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν σημαντική επιδείνωση της ποιότητας των περιουσιακών τους στοιχείων.
Η ύπαρξη ενός αποτελεσματικού και ολοκληρωμένου πλαισίου για τη διαχείριση κρίσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων τραπεζών, είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των καταθετών και του κοινού γενικά, για την αποφυγή του κατακερματισμού και για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Ειρήνη Σακελλάρη
irini9901@yahoo.gr
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών