12 δισεκατομμύρια ευρώ διπλωματίας
Τόσο κόστισε η διάλυση του περίφημου “τουρκικού διαδρόμου” μετά τις τελευταίες εξελίξεις, που έφεραν 5 τουρανικά κράτη, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν και Τατζικιστάν να αναγνωρίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, και (ανεπιβεβαίωτο από επίσημες πηγές ως τώρα) να αναγνωρίσουν και τα ψηφίσματα 541 και 550 του ΟΗΕ που κηρύσσουν παράνομη την τουρκική εισβολή και κατοχή της Κύπρου.
Και μιλάμε για τους πραγματικούς Τούρκους. Αυτούς της στέπας, τους γηγενείς, μεσοασιατικούς.
Ο τουρκικός διάδρομος (Middle corridor)
Το χρονολόγιο των εξελίξεων
Οκτώβριος 2024: Η Κύπρος εγκαινιάζει πρεσβεία στην Αστάνα του Καζακστάν, σηματοδοτώντας ενίσχυση των διμερών τους σχέσεων.
21 Φεβρουαρίου 2025: Ο Πρέσβης του Καζακστάν, Νικολάι Ζουμακάνοφ, επιδίδει τα διαπιστευτήριά του στον Πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Χριστοδουλίδη, δηλώνοντας στήριξη στην κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου. Το Καζακστάν ανοίγει πρεσβεία στη Λευκωσία.
31 Μαρτίου 2025: Το Τουρκμενιστάν διορίζει πρέσβη στην Κυπριακή Δημοκρατία (με έδρα τη Ρώμη), ξεκινώντας διπλωματικές επαφές.
3-4 Απριλίου 2025: Πραγματοποιείται η 1η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ – Κεντρικής Ασίας στη Σαμαρκάνδη, όπου η ΕΕ δεσμεύεται για επενδύσεις 12 δισ. ευρώ, ενθαρρύνοντας το Καζακστάν, το Τουρκμενιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν να ευθυγραμμιστούν με τις θέσεις της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης της Κύπρου.
Παρά τη συμμετοχή τους στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών (ΟΤΚ), το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν φαίνεται να επέλεξαν μια πιο ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, προτιμώντας τα οικονομικά οφέλη της συνεργασίας τους με την ΕΕ έναντι της τουρκικής ατζέντας για αναγνώριση του ψευδοκράτους της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» (ΤΔΒΚ).
Οι τακτικοί αναγνώστες γνωρίζουν πως συχνά επαινώ την Τουρκία για την απρόβλεπτη, γενναία ή και θρασεία πολιτική της με την οποία ομολογουμένως εδώ και δεκαετίες έχει κερδίσει πολλά και πρέπει να αναγνωρίζουμε τον αντίπαλο όταν κερδίζει ώστε να μαθαίνουμε από αυτόν, όμως εδώ μπορούμε να πούμε ξεκάθαρα πως η Τουρκία αντιμετώπισε μία σημαντική διπλωματική αποτυχία, καθώς οι χώρες αυτές αρνήθηκαν να υποστηρίξουν την “ΤΔΒΚ”, προκαλώντας αντιδράσεις στην Άγκυρα.
Η απόφαση του Καζακστάν από το 2023 να μην προσκαλέσει την ΤΔΒΚ στη Σύνοδο του ΟΤΚ, παρά το καθεστώς της ως παρατηρητή, υποδεικνύει μια προηγούμενη στροφή προς πιο ευέλικτη πολιτική.
Ποια ήταν όμως τα οφέλη αυτά που οδήγησαν τους τουρανικούς δορυφόρους σε αποστασία;
Μεταφορές (3 δισ. ευρώ): Ανάπτυξη του Διακασπικού Διαδρόμου Μεταφορών για τη βελτίωση της συνδεσιμότητας Ευρώπης-Ασίας, με έμφαση σε λιμάνια, σιδηροδρόμους και οδικούς άξονες, ιδιαίτερα στο Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν.
Κρίσιμα Ορυκτά (2,5 δισ. ευρώ): Δημιουργία τοπικών αλυσίδων αξίας (ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων παραγωγής, επεξεργασίας και εμπορίας προϊόντων ή υλικών) για ορυκτά όπως λίθιο, μαγγάνιο και γραφίτη. Περιλαμβάνει έρευνα, εκπαίδευση και παραγωγή, άρα έχει μεγάλη προστιθέμενη αξία όχι μόνο για την οικονομία τους αλλά και για την ανάπτυξη επιστημονικού προσωπικού.
Υδροηλεκτρική Ενέργεια και Κλίμα (6,4 δισ. ευρώ): Υποστήριξη έργων καθαρής ενέργειας (π.χ., υδροηλεκτρικά στο Κιργιστάν και το Τατζικιστάν) και πρωτοβουλιών για την κλιματική προσαρμογή, όπως η διαχείριση υδάτων (βλ. «Green Central Asia Initiative»).
Δορυφορικό Διαδίκτυο (100 εκατ. ευρώ): Επέκταση ευρυζωνικών συνδέσεων σε απομακρυσμένες περιοχές του Ουζμπεκιστάν, του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν, με πιθανή δημιουργία περιφερειακού κόμβου στο Ουζμπεκιστάν.
Επιπρόσθετα:
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) σχεδιάζει επιπλέον έργα ύψους 7-8 δισ. ευρώ έως το 2027, επικεντρωμένα σε κρίσιμα ορυκτά και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η ΕΕ υπέγραψε μνημόνια συνεργασίας με το Καζακστάν για κρίσιμα ορυκτά, μπαταρίες και πράσινο υδρογόνο (2025-2026), καθώς και με το Τατζικιστάν για την ανάπτυξη του μεταφορικού του τομέα.
Σχεδιάζεται η ίδρυση περιφερειακού γραφείου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) στο Ουζμπεκιστάν για την προώθηση επενδύσεων.
Η πολύπαθη και κατεχόμενη Κύπρος
Είναι εκπληκτικό το πόσο γρήγορα μπορούν να τρέξουν οι εξελίξεις (υπέρ μας), ακόμα και χωρίς εμάς, όταν οι πόλοι ισχύος μετεξελίσσονται και αναδιαμορφώνονται και βρεθούμε συμπτωματικά από την καλή πλευρά του κύματος.
Δημιουργεί όμως αγανάκτηση η συνειδητοποίηση πως όλα αυτά έγιναν μέσα σε ελάχιστο καιρό, και ΧΩΡΙΣ εμάς, διότι μπορεί κανείς να φανταστεί εύκολα τι θα μπορούσαμε να κάνουμε ΕΜΕΙΣ, ως Έθνος, αν η ηγεσία μας είχε άλλες προτεραιότητες και πιο τολμηρή δράση προς τα εθνικά συμφέροντα…
Σταμέλος Παπαβασιλείου
www.bankingnews.gr
Και μιλάμε για τους πραγματικούς Τούρκους. Αυτούς της στέπας, τους γηγενείς, μεσοασιατικούς.
Ο τουρκικός διάδρομος (Middle corridor)
Το χρονολόγιο των εξελίξεων
Οκτώβριος 2024: Η Κύπρος εγκαινιάζει πρεσβεία στην Αστάνα του Καζακστάν, σηματοδοτώντας ενίσχυση των διμερών τους σχέσεων.
21 Φεβρουαρίου 2025: Ο Πρέσβης του Καζακστάν, Νικολάι Ζουμακάνοφ, επιδίδει τα διαπιστευτήριά του στον Πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Χριστοδουλίδη, δηλώνοντας στήριξη στην κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου. Το Καζακστάν ανοίγει πρεσβεία στη Λευκωσία.
31 Μαρτίου 2025: Το Τουρκμενιστάν διορίζει πρέσβη στην Κυπριακή Δημοκρατία (με έδρα τη Ρώμη), ξεκινώντας διπλωματικές επαφές.
3-4 Απριλίου 2025: Πραγματοποιείται η 1η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ – Κεντρικής Ασίας στη Σαμαρκάνδη, όπου η ΕΕ δεσμεύεται για επενδύσεις 12 δισ. ευρώ, ενθαρρύνοντας το Καζακστάν, το Τουρκμενιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν να ευθυγραμμιστούν με τις θέσεις της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης της Κύπρου.
Παρά τη συμμετοχή τους στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών (ΟΤΚ), το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν φαίνεται να επέλεξαν μια πιο ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, προτιμώντας τα οικονομικά οφέλη της συνεργασίας τους με την ΕΕ έναντι της τουρκικής ατζέντας για αναγνώριση του ψευδοκράτους της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» (ΤΔΒΚ).
Οι τακτικοί αναγνώστες γνωρίζουν πως συχνά επαινώ την Τουρκία για την απρόβλεπτη, γενναία ή και θρασεία πολιτική της με την οποία ομολογουμένως εδώ και δεκαετίες έχει κερδίσει πολλά και πρέπει να αναγνωρίζουμε τον αντίπαλο όταν κερδίζει ώστε να μαθαίνουμε από αυτόν, όμως εδώ μπορούμε να πούμε ξεκάθαρα πως η Τουρκία αντιμετώπισε μία σημαντική διπλωματική αποτυχία, καθώς οι χώρες αυτές αρνήθηκαν να υποστηρίξουν την “ΤΔΒΚ”, προκαλώντας αντιδράσεις στην Άγκυρα.
Η απόφαση του Καζακστάν από το 2023 να μην προσκαλέσει την ΤΔΒΚ στη Σύνοδο του ΟΤΚ, παρά το καθεστώς της ως παρατηρητή, υποδεικνύει μια προηγούμενη στροφή προς πιο ευέλικτη πολιτική.
Ποια ήταν όμως τα οφέλη αυτά που οδήγησαν τους τουρανικούς δορυφόρους σε αποστασία;
Μεταφορές (3 δισ. ευρώ): Ανάπτυξη του Διακασπικού Διαδρόμου Μεταφορών για τη βελτίωση της συνδεσιμότητας Ευρώπης-Ασίας, με έμφαση σε λιμάνια, σιδηροδρόμους και οδικούς άξονες, ιδιαίτερα στο Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν.
Κρίσιμα Ορυκτά (2,5 δισ. ευρώ): Δημιουργία τοπικών αλυσίδων αξίας (ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων παραγωγής, επεξεργασίας και εμπορίας προϊόντων ή υλικών) για ορυκτά όπως λίθιο, μαγγάνιο και γραφίτη. Περιλαμβάνει έρευνα, εκπαίδευση και παραγωγή, άρα έχει μεγάλη προστιθέμενη αξία όχι μόνο για την οικονομία τους αλλά και για την ανάπτυξη επιστημονικού προσωπικού.
Υδροηλεκτρική Ενέργεια και Κλίμα (6,4 δισ. ευρώ): Υποστήριξη έργων καθαρής ενέργειας (π.χ., υδροηλεκτρικά στο Κιργιστάν και το Τατζικιστάν) και πρωτοβουλιών για την κλιματική προσαρμογή, όπως η διαχείριση υδάτων (βλ. «Green Central Asia Initiative»).
Δορυφορικό Διαδίκτυο (100 εκατ. ευρώ): Επέκταση ευρυζωνικών συνδέσεων σε απομακρυσμένες περιοχές του Ουζμπεκιστάν, του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν, με πιθανή δημιουργία περιφερειακού κόμβου στο Ουζμπεκιστάν.
Επιπρόσθετα:
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) σχεδιάζει επιπλέον έργα ύψους 7-8 δισ. ευρώ έως το 2027, επικεντρωμένα σε κρίσιμα ορυκτά και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η ΕΕ υπέγραψε μνημόνια συνεργασίας με το Καζακστάν για κρίσιμα ορυκτά, μπαταρίες και πράσινο υδρογόνο (2025-2026), καθώς και με το Τατζικιστάν για την ανάπτυξη του μεταφορικού του τομέα.
Σχεδιάζεται η ίδρυση περιφερειακού γραφείου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) στο Ουζμπεκιστάν για την προώθηση επενδύσεων.
Η πολύπαθη και κατεχόμενη Κύπρος
Είναι εκπληκτικό το πόσο γρήγορα μπορούν να τρέξουν οι εξελίξεις (υπέρ μας), ακόμα και χωρίς εμάς, όταν οι πόλοι ισχύος μετεξελίσσονται και αναδιαμορφώνονται και βρεθούμε συμπτωματικά από την καλή πλευρά του κύματος.
Δημιουργεί όμως αγανάκτηση η συνειδητοποίηση πως όλα αυτά έγιναν μέσα σε ελάχιστο καιρό, και ΧΩΡΙΣ εμάς, διότι μπορεί κανείς να φανταστεί εύκολα τι θα μπορούσαμε να κάνουμε ΕΜΕΙΣ, ως Έθνος, αν η ηγεσία μας είχε άλλες προτεραιότητες και πιο τολμηρή δράση προς τα εθνικά συμφέροντα…
Σταμέλος Παπαβασιλείου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών