Όπως λέει ο Roubini, εφόσον το Ισραήλ δεν διαθέτει γραπτό σύνταγμα, είναι σημαντικό να διατηρεί ένα ανεξάρτητο Ανώτατο Δικαστήριο και δικαστικό σώμα
Άνευ προηγούμενου είναι η αναταραχή που επικρατεί στο Ισραήλ, όπως αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο του στον ιστότοπο Project Syndicate Nouriel Roubini.
Τα νέα νομοθετικά μέτρα της ριζοσπαστικής δεξιάς κυβέρνησης Netanyahu για την αποδυνάμωση του δικαστικού συστήματος πήραν το πράσινο φως, με αποτέλεσμα πολλοί παρατηρητές να ανησυχούν πως η εύρωστη φιλελεύθερη δημοκρατία αυτής της σημαντικής χώρας έχει αρχίσει να διαβρώνεται.
Ωστόσο, όπως λέει ο Roubini, εφόσον το Ισραήλ δεν διαθέτει γραπτό σύνταγμα, είναι σημαντικό να διατηρεί ένα ανεξάρτητο Ανώτατο Δικαστήριο και δικαστικό σώμα.
Αυτό, σε τελική ανάλυση, είναι που κάνει μια δημοκρατία φιλελεύθερη - όχι μόνον οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, αλλά και το κράτος δικαίου, η προστασία των μειονοτήτων και η άσκηση αποτελεσματικού ελέγχου στην εκτελεστική και νομοθετική εξουσία.
Αντιπολίτευση
Η αντιπολίτευση απέναντι στις «μεταρρυθμίσεις» δεν περιλαμβάνει μόνο το μισό του πληθυσμού της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς, αλλά και πολλούς μέσα στο κυβερνών συντηρητικό κόμμα Likud.
Περιλαμβάνει επίσης τα πιο δυναμικά τμήματα της ισραηλινής οικονομίας: τις εταιρείες τεχνολογίας που αντιπροσωπεύουν το 50% των εξαγωγών, το 25% των κρατικών εσόδων, 400.000 καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και πάνω από το 20% του ΑΕΠ (όταν υπολογίζονται οι επιπτώσεις τους σε άλλους τομείς ).
Οι περισσότεροι Ισραηλινοί ηγέτες και εργαζόμενοι είναι φιλελεύθεροι, και πολλοί τώρα σχεδιάζουν να μεταφέρουν προϊόντος του χρόνου τις δραστηριότητές τους στο εξωτερικό.
Αυτό γίνεται εύκολα, επειδή χρησιμοποιούν ελάχιστο φυσικό κεφάλαιο και βασίζονται περισσότερο στη γνώση, τα άυλα περιουσιακά στοιχεία και τους εργαζομένους με υψηλή κινητικότητα και τεχνολογικές γνώσεις.
Την ίδια στιγμή, τα ξένα venture capitals έχουν αποσυρθεί και πολλοί απλοί πολίτες σκέφτονται να μεταφέρουν τις αποταμιεύσεις τους εκτός χώρας.
Οι «μεταρρυθμίσεις» είναι επίσης πιθανό να αποθαρρύνουν πολλούς Εβραίους στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο από το να μετακομίσουν ή να συνταξιοδοτηθούν στο Ισραήλ – και πολλοί Ισραηλινοί που εργάζονται ή σπουδάζουν στο εξωτερικό μπορεί να αποφασίσουν να μην επιστρέψουν.
Αλλά το πιο ανησυχητικό είναι ότι η ατζέντα της κυβέρνησης θέτει ακόμη και την ασφάλεια του Ισραήλ σε κίνδυνο, με το CNN να αναφέρει ότι «χιλιάδες έφεδροι του ισραηλινού στρατού –η ραχοκοκαλιά του ισραηλινού στρατού– απειλούν να μην εμφανιστούν» σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Η σύνθεση αυτών των διαμαρτυριών έχει σημασία, επειδή οι ακραίοι υπερορθόδοξοι άνδρες που υποστηρίζουν τον κυβερνητικό συνασπισμό δεν υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις, δεν μελετούν επιστημονικά θέματα, δεν είναι σημαντικά μέλη του εργατικού δυναμικού και δύσκολα πληρώνουν φόρους.
Αντίθετα, λαμβάνουν μεγάλες πληρωμές μεταφοράς που αυξάνονται ανάλογα με το μέγεθος των οικογενειών τους.
Εάν το Ισραήλ διέθετε ένα σωστό, δίκαιο σύστημα μεταβιβάσεων χρηματοδοτούμενο από προοδευτική φορολογία, οι δικαιούχοι θα παρακινούνταν να ακολουθήσουν εμπορεύσιμα μαθήματα σπουδών, να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό και, επομένως, να πληρώσουν φόρους.
Υπάρχουν πολλά μέλη του Likud που θα υποστήριζαν λογικές μεταρρυθμίσεις.
Αλλά όπως έχουν τα πράγματα, οι περισσότεροι υπερορθόδοξοι είναι παγιδευμένοι σε έναν κύκλο φτώχειας και εξάρτησης από το κράτος.
Το Ισραήλ είναι επίσης διαιρεμένο οικονομικά μεταξύ τεχνολογικών και άλλων μεγάλων και μεσαίων επιχειρήσεων, από τη μία πλευρά, και τοπικών κυβερνήσεων και μικρότερων επιχειρήσεων, από την άλλη.
Παρότι η πρώτη ομάδα είναι γενικά απαλλαγμένη από διαφθορά, η τελευταία είναι γεμάτη από δωροδοκίες και νεποτισμό όσον αφορά την αδειοδότηση κατασκευής, επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και άλλων τοπικά ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων.
Ακόμη χειρότερα, άλλες προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις θα είχαν ως αποτέλεσμα την αντικατάσταση ικανών δημοσίων υπαλλήλων με ανίκανους, διεφθαρμένους λακέδες, περιορίζοντας τη δυναμική της οικονομίας.
Τα σχέδια της κυβέρνησης επομένως ισοδυναμούν με ωρολογιακή βόμβα, επειδή οι οίκοι αξιολόγησης θα μπορούσαν σύντομα να θεωρήσουν σκόπιμο να υποβαθμίσουν την πιστοληπτική ικανότητα του Ισραήλ.
Εάν οι εταιρείες τεχνολογίας και άλλες εταιρείες μετακομίσουν στο εξωτερικό, η βάση εσόδων της κυβέρνησης θα συρρικνωθεί, καθιστώντας τις αυξανόμενες μεταβιβαστικές πληρωμές προς τους υπερορθόδοξους μη βιώσιμες.
Δημοσιονομικές και νομισματικές προοπτικές
Με την πάροδο του χρόνου, μια επιδείνωση των δημοσιονομικών προοπτικών και του δημόσιου χρέους, σε συνδυασμό με τη διάβρωση του κράτους δικαίου, θα εντείνει τον πειρασμό να αμφισβητηθεί η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, έτσι ώστε να νομισματοποιηθούν τα αυξανόμενα ελλείμματα.
Εάν το Ισραήλ ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο, το αποτέλεσμα θα είναι προβλέψιμο.
Απλώς δείτε τι συμβαίνει στην αυταρχική Τουρκία, όπου ο πληθωρισμός αναμένεται να φτάσει το 58% φέτος.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες θα περιορίσουν την ανάπτυξη, οδηγώντας ίσως τελικά σε οικονομική στασιμότητα, ακόμη και σε ύφεση.
Εκείνοι που θα υποφέρουν περισσότερο θα είναι οι φτωχές κοινότητες που φωνάζουν για τις ριζικές νομικές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης.
Εάν η χρηματιστηριακή αγορά πέσει, το κόστος των επιτοκίων για τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα θα αυξηθεί και ένα φθίνον νόμισμα θα τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό, ο οποίος ήδη αυξάνεται.
Το Ισραήλ μπορεί να χρειαστεί κάποιες δικαστικές μεταρρυθμίσεις.
Ωστόσο, δεδομένης της έλλειψης επίσημου συντάγματος, τέτοιες αλλαγές θα πρέπει να έχουν την υποστήριξη ενός μεγάλου συνασπισμού δυνάμεων και όχι μιας στενής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που ελέγχεται από εξτρεμιστικά αντιδημοκρατικά και θεοκρατικά κόμματα.
Tο Likud και ο ηγέτης του, ο πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu, θα αναγνωρίσουν ότι υπονομεύουν όχι μόνο τη δημοκρατία του Ισραήλ αλλά και την οικονομία, την αγορά εργασίας, τον εθνικό πλούτο και την ασφάλειά του.
Η ζημιά μόλις ξεκίνησε, οπότε υπάρχει ακόμη χρόνος για να αντιστραφεί η πορεία.
Αλλά εάν ο κυβερνών συνασπισμός συνεχίσει να εγκρίνει ακραίες νομοθεσίες τα επόμενα τριάμισι χρόνια της, το «έθνος startups» θα σταματήσει να αναπτύσσεται.
www.bankingnews.gr
Τα νέα νομοθετικά μέτρα της ριζοσπαστικής δεξιάς κυβέρνησης Netanyahu για την αποδυνάμωση του δικαστικού συστήματος πήραν το πράσινο φως, με αποτέλεσμα πολλοί παρατηρητές να ανησυχούν πως η εύρωστη φιλελεύθερη δημοκρατία αυτής της σημαντικής χώρας έχει αρχίσει να διαβρώνεται.
Ωστόσο, όπως λέει ο Roubini, εφόσον το Ισραήλ δεν διαθέτει γραπτό σύνταγμα, είναι σημαντικό να διατηρεί ένα ανεξάρτητο Ανώτατο Δικαστήριο και δικαστικό σώμα.
Αυτό, σε τελική ανάλυση, είναι που κάνει μια δημοκρατία φιλελεύθερη - όχι μόνον οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, αλλά και το κράτος δικαίου, η προστασία των μειονοτήτων και η άσκηση αποτελεσματικού ελέγχου στην εκτελεστική και νομοθετική εξουσία.
Αντιπολίτευση
Η αντιπολίτευση απέναντι στις «μεταρρυθμίσεις» δεν περιλαμβάνει μόνο το μισό του πληθυσμού της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς, αλλά και πολλούς μέσα στο κυβερνών συντηρητικό κόμμα Likud.
Περιλαμβάνει επίσης τα πιο δυναμικά τμήματα της ισραηλινής οικονομίας: τις εταιρείες τεχνολογίας που αντιπροσωπεύουν το 50% των εξαγωγών, το 25% των κρατικών εσόδων, 400.000 καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και πάνω από το 20% του ΑΕΠ (όταν υπολογίζονται οι επιπτώσεις τους σε άλλους τομείς ).
Οι περισσότεροι Ισραηλινοί ηγέτες και εργαζόμενοι είναι φιλελεύθεροι, και πολλοί τώρα σχεδιάζουν να μεταφέρουν προϊόντος του χρόνου τις δραστηριότητές τους στο εξωτερικό.
Αυτό γίνεται εύκολα, επειδή χρησιμοποιούν ελάχιστο φυσικό κεφάλαιο και βασίζονται περισσότερο στη γνώση, τα άυλα περιουσιακά στοιχεία και τους εργαζομένους με υψηλή κινητικότητα και τεχνολογικές γνώσεις.
Την ίδια στιγμή, τα ξένα venture capitals έχουν αποσυρθεί και πολλοί απλοί πολίτες σκέφτονται να μεταφέρουν τις αποταμιεύσεις τους εκτός χώρας.
Οι «μεταρρυθμίσεις» είναι επίσης πιθανό να αποθαρρύνουν πολλούς Εβραίους στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο από το να μετακομίσουν ή να συνταξιοδοτηθούν στο Ισραήλ – και πολλοί Ισραηλινοί που εργάζονται ή σπουδάζουν στο εξωτερικό μπορεί να αποφασίσουν να μην επιστρέψουν.
Αλλά το πιο ανησυχητικό είναι ότι η ατζέντα της κυβέρνησης θέτει ακόμη και την ασφάλεια του Ισραήλ σε κίνδυνο, με το CNN να αναφέρει ότι «χιλιάδες έφεδροι του ισραηλινού στρατού –η ραχοκοκαλιά του ισραηλινού στρατού– απειλούν να μην εμφανιστούν» σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Η σύνθεση αυτών των διαμαρτυριών έχει σημασία, επειδή οι ακραίοι υπερορθόδοξοι άνδρες που υποστηρίζουν τον κυβερνητικό συνασπισμό δεν υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις, δεν μελετούν επιστημονικά θέματα, δεν είναι σημαντικά μέλη του εργατικού δυναμικού και δύσκολα πληρώνουν φόρους.
Αντίθετα, λαμβάνουν μεγάλες πληρωμές μεταφοράς που αυξάνονται ανάλογα με το μέγεθος των οικογενειών τους.
Εάν το Ισραήλ διέθετε ένα σωστό, δίκαιο σύστημα μεταβιβάσεων χρηματοδοτούμενο από προοδευτική φορολογία, οι δικαιούχοι θα παρακινούνταν να ακολουθήσουν εμπορεύσιμα μαθήματα σπουδών, να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό και, επομένως, να πληρώσουν φόρους.
Υπάρχουν πολλά μέλη του Likud που θα υποστήριζαν λογικές μεταρρυθμίσεις.
Αλλά όπως έχουν τα πράγματα, οι περισσότεροι υπερορθόδοξοι είναι παγιδευμένοι σε έναν κύκλο φτώχειας και εξάρτησης από το κράτος.
Το Ισραήλ είναι επίσης διαιρεμένο οικονομικά μεταξύ τεχνολογικών και άλλων μεγάλων και μεσαίων επιχειρήσεων, από τη μία πλευρά, και τοπικών κυβερνήσεων και μικρότερων επιχειρήσεων, από την άλλη.
Παρότι η πρώτη ομάδα είναι γενικά απαλλαγμένη από διαφθορά, η τελευταία είναι γεμάτη από δωροδοκίες και νεποτισμό όσον αφορά την αδειοδότηση κατασκευής, επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και άλλων τοπικά ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων.
Ακόμη χειρότερα, άλλες προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις θα είχαν ως αποτέλεσμα την αντικατάσταση ικανών δημοσίων υπαλλήλων με ανίκανους, διεφθαρμένους λακέδες, περιορίζοντας τη δυναμική της οικονομίας.
Τα σχέδια της κυβέρνησης επομένως ισοδυναμούν με ωρολογιακή βόμβα, επειδή οι οίκοι αξιολόγησης θα μπορούσαν σύντομα να θεωρήσουν σκόπιμο να υποβαθμίσουν την πιστοληπτική ικανότητα του Ισραήλ.
Εάν οι εταιρείες τεχνολογίας και άλλες εταιρείες μετακομίσουν στο εξωτερικό, η βάση εσόδων της κυβέρνησης θα συρρικνωθεί, καθιστώντας τις αυξανόμενες μεταβιβαστικές πληρωμές προς τους υπερορθόδοξους μη βιώσιμες.
Δημοσιονομικές και νομισματικές προοπτικές
Με την πάροδο του χρόνου, μια επιδείνωση των δημοσιονομικών προοπτικών και του δημόσιου χρέους, σε συνδυασμό με τη διάβρωση του κράτους δικαίου, θα εντείνει τον πειρασμό να αμφισβητηθεί η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, έτσι ώστε να νομισματοποιηθούν τα αυξανόμενα ελλείμματα.
Εάν το Ισραήλ ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο, το αποτέλεσμα θα είναι προβλέψιμο.
Απλώς δείτε τι συμβαίνει στην αυταρχική Τουρκία, όπου ο πληθωρισμός αναμένεται να φτάσει το 58% φέτος.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες θα περιορίσουν την ανάπτυξη, οδηγώντας ίσως τελικά σε οικονομική στασιμότητα, ακόμη και σε ύφεση.
Εκείνοι που θα υποφέρουν περισσότερο θα είναι οι φτωχές κοινότητες που φωνάζουν για τις ριζικές νομικές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης.
Εάν η χρηματιστηριακή αγορά πέσει, το κόστος των επιτοκίων για τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα θα αυξηθεί και ένα φθίνον νόμισμα θα τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό, ο οποίος ήδη αυξάνεται.
Το Ισραήλ μπορεί να χρειαστεί κάποιες δικαστικές μεταρρυθμίσεις.
Ωστόσο, δεδομένης της έλλειψης επίσημου συντάγματος, τέτοιες αλλαγές θα πρέπει να έχουν την υποστήριξη ενός μεγάλου συνασπισμού δυνάμεων και όχι μιας στενής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που ελέγχεται από εξτρεμιστικά αντιδημοκρατικά και θεοκρατικά κόμματα.
Tο Likud και ο ηγέτης του, ο πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu, θα αναγνωρίσουν ότι υπονομεύουν όχι μόνο τη δημοκρατία του Ισραήλ αλλά και την οικονομία, την αγορά εργασίας, τον εθνικό πλούτο και την ασφάλειά του.
Η ζημιά μόλις ξεκίνησε, οπότε υπάρχει ακόμη χρόνος για να αντιστραφεί η πορεία.
Αλλά εάν ο κυβερνών συνασπισμός συνεχίσει να εγκρίνει ακραίες νομοθεσίες τα επόμενα τριάμισι χρόνια της, το «έθνος startups» θα σταματήσει να αναπτύσσεται.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών