Η χρήση και κατοχή του δολαρίου από άλλες χώρες είναι γνωστή ως δολαριοποίηση.
Η νίκη του Donald Trump στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο ενίσχυσε το δολάριο.
Μέσα σε δύο εβδομάδες εκτινάχθηκε σε υψηλό έτους και έκτοτε διατηρεί τη δύναμή του έναντι βασικών ανταγωνιστικών νομισμάτων.
Η εκλογή του έφερε επίσης ξανά στο προσκήνιο την πιθανότητα επιβολής δασμών στα εισαγόμενα στις ΗΠΑ αγαθά, προκαλώντας αναταραχή στο παγκόσμιο εμπόριο.
Παράλληλα, ο Trump εξέφρασε μια όχι και τόσο συγκαλυμμένη απειλή για την επιβολή υψηλών δασμών στους BRICS, τις κορυφαίες αναδυόμενες οικονομίες, σε περίπτωση που δημιουργήσουν έναν ανταγωνιστή του δολαρίου, το οποίο αποτελεί το «κυρίαρχο νόμισμα» του κόσμου από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η χρήση και κατοχή του δολαρίου από άλλες χώρες είναι γνωστή ως δολαριοποίηση.
Αυτός ο όρος έχει διάφορες σημασίες: από χώρες όπως ο Παναμάς που χρησιμοποιούν το δολάριο ως νόμισμά τους, μέχρι τη χρήση του για την τιμολόγηση σημαντικών διεθνώς διακινούμενων εμπορευμάτων και ως αποθεματικό και συναλλακτικό μέσο. Αυτός ο τελευταίος ρόλος ενισχύει το παγκόσμιο εμπόριο.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα τη Χιλή και τη Μαλαισία.
Κάθε εμπορική συναλλαγή μεταξύ αυτών των δύο χωρών θα περιλαμβάνει την ανταλλαγή χιλιανών πέσος με μαλαισιανά ρινγκίτ, για την οποία δεν υπάρχει μεγάλη και ενεργή αγορά.
Έτσι, τα πέσος ανταλλάσσονται πρώτα με δολάρια και τα δολάρια στη συνέχεια με ρινγκίτ, επιτρέποντας την ταχύτερη και πιο οικονομική πραγματοποίηση του εμπορίου.
Στην πραγματικότητα, το δολάριο χρησιμοποιείται σε περισσότερο από το 50% των διεθνών εμπορικών τιμολογίων και σε πάνω από το 80% όλων των συναλλαγών ξένου συναλλάγματος παγκοσμίως.
Ωστόσο, είναι πιθανό η εξωτερική πολιτική «Πρώτα η Αμερική» του Trump να επιταχύνει το τέλος της κυριαρχίας του δολαρίου.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
Η δολαριοποίηση είναι επωφελής για το παγκόσμιο εμπόριο.
Ωστόσο, παρέχει ιδιαίτερα οφέλη στις ΗΠΑ, καθώς άλλες χώρες χρειάζεται να διατηρούν δολάρια για να διευκολύνουν το εμπόριο και να πληρώνουν για πολλά εμπορεύματα.
Αυτό σημαίνει ότι η ζήτηση για το δολάριο παραμένει υψηλή, αποτρέποντας την υποτίμησή του.
Ένα ακόμη πιο σημαντικό σημείο είναι ότι, όταν οι χώρες αγοράζουν δολάρια, δεν τα διατηρούν σε μετρητά.
Αντίθετα, αγοράζουν ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου, δανείζοντας ουσιαστικά χρήματα στην αμερικανική κυβέρνηση.
Η υψηλή ζήτηση για αμερικανικά ομόλογα επιτρέπει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να δανείζεται με χαμηλότερο επιτόκιο απ’ ό,τι θα ήταν δυνατό υπό άλλες συνθήκες.
Ωστόσο, υπάρχουν και μειονεκτήματα. Ένα ισχυρό δολάριο αυξάνει την τιμή των εμπορευμάτων που τιμολογούνται σε δολάρια και, συνεπώς, το κόστος του διεθνούς εμπορίου.
Για τις ίδιες τις ΗΠΑ, ένα ισχυρό δολάριο μπορεί να πλήξει τις εξαγωγές τους, καθιστώντας τις σχετικά ακριβότερες σε όρους τοπικού νομίσματος.
Αυτά τα μειονεκτήματα φέρει στην επιφάνεια προτάσεις για ένα παγκόσμιο σύστημα πολλών νομισμάτων, αν και αυτή η ιδέα δεν έχει ποτέ αποκτήσει ουσιαστική δυναμική - ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει στη δεύτερη προεδρία Trump.
Κατά την πρώτη του θητεία, τέτοιες εκκλήσεις έγιναν πιο έντονες.
Επιπλέον, υπήρξαν αλλαγές στις κατοχές δολαρίων από τότε, με αποτέλεσμα τα παγκόσμια αποθέματα δολαρίων να μειωθούν.
Πολιτικές και κυριαρχία
Ποιες πολιτικές του Trump θα μπορούσαν να επιταχύνουν το τέλος της κυριαρχίας του δολαρίου;
Ο νέος πρόεδρος θεωρείται υπέρ των επιχειρήσεων, κάτι που πιθανότατα θα μεταφραστεί σε πολιτικές που στοχεύουν στη μείωση της ρύθμισης και της φορολογίας.
Η ενίσχυση της εγχώριας ανάπτυξης θα οδηγήσει σε ακόμα πιο ισχυρό δολάριο, σε μια περίοδο όπου η παγκόσμια ανάπτυξη είναι πιο περιορισμένη.
Ένα ισχυρότερο δολάριο, όπως αναφέρθηκε, αυξάνει επίσης την τιμή του πετρελαίου και παρόμοιων εμπορευμάτων.
Οι χώρες θα αρχίσουν αναπόφευκτα να αναρωτιούνται γιατί το πετρέλαιο από τη Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, πρέπει να πληρώνεται σε δολάρια, καθώς αυτά γίνονται πιο ακριβά.
Οι οικονομικές πολιτικές του Trump είναι πιθανό να αυξήσουν το χρέος των ΗΠΑ, κάτι που μπορεί να μειώσει την αξία των μεγάλων αποθεμάτων δολαρίων που διατηρούνται παγκοσμίως.
Σύμφωνα με μια μελέτη, τα σχέδια του Trump θα μπορούσαν να προσθέσουν έως και 15 τρισεκατομμύρια δολάρια στο χρέος της χώρας σε μια δεκαετία.
Μια πτώση στην αξία των δολαριακών αποθεμάτων ενδέχεται να κάνει κάποιες χώρες λιγότερο πρόθυμες να κατέχουν αμερικανικό χρέος.
Δασμοί και εναλλακτικές
Ορισμένες πολιτικές, όπως το σχέδιο του Trump για υψηλότερους δασμούς, είναι πιο εσκεμμένες. Ένα ισχυρό δολάριο πλήττει τις εξαγωγές των ΗΠΑ, καθιστώντας τις σχετικά ακριβές, ενώ ταυτόχρονα καθιστά τις εισαγωγές φθηνότερες.
Οι δασμοί είναι ένας τρόπος προστασίας των εγχώριων παραγωγών από αυτόν τον διεθνή ανταγωνισμό.
Ωστόσο, αν υποθέσουμε ότι καμία άλλη χώρα δεν θα αντιδράσει, η αύξηση των δασμών θα ενισχύσει περαιτέρω το δολάριο, καθώς λιγότερες εισαγωγές σημαίνουν λιγότερα δολάρια που πωλούνται στη διεθνή αγορά συναλλάγματος.
Αυτό θα αναιρέσει εν μέρει την επίδραση της πολιτικής δασμών, επιβάλλοντας παράλληλα κόστη στο παγκόσμιο εμπόριο.
Για να αποφύγουν αυτά τα ζητήματα, οι χώρες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν στη χρήση εναλλακτικών αποθεματικών νομισμάτων ή μέσων πληρωμής για διεθνή εμπορεύματα.
Οι χώρες BRICS έχουν προτείνει ένα ξεχωριστό νόμισμα, το οποίο θα μπορούσε να βασιστεί σε ένα ή περισσότερα υπάρχοντα νομίσματα, όπως το ευρώ ή το γιουάν.
Οι απειλές του Trump μπορεί απλώς να επιταχύνουν αυτήν την αναζήτηση εναλλακτικής λύσης.
Τι θα σήμαινε αυτό για τις ΗΠΑ;
Οι χώρες θα χρειάζονταν τότε να διατηρούν λιγότερα δολάρια, γεγονός που θα τις οδηγούσε να πουλήσουν τα αμερικανικά ομόλογα που κατέχουν.
Το αποτέλεσμα θα ήταν η αύξηση του κόστους δανεισμού για τις ΗΠΑ και η πτώση της αξίας του δολαρίου.
Κατ’ ειρωνικό τρόπο, αυτό θα αύξανε τις τιμές των εισαγωγών (που είναι ο στόχος της πολιτικής δασμών του Trump), αλλά θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε πληθωρισμό.
Στο χειρότερο σενάριο, εάν οι χώρες συντονίσουν την πώληση των δολαρίων και των αμερικανικών ομολόγων τους, μια «επίθεση» στο δολάριο θα είχε σοβαρές συνέπειες τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τον κόσμο.
Αυτό θα οδηγούσε σε υψηλότερο κόστος δανεισμού για τις ΗΠΑ και στην ανάγκη μείωσης του εμπορικού ελλείμματος.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, θα διατάρασσε το εμπόριο, θα αύξανε το κόστος των συναλλαγών και θα υπήρχε απώλεια αξίας για οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία και αποθέματα σε δολάρια.
Το πιθανότερο είναι ότι αυτό θα κατέληγε σε μια σημαντική παγκόσμια ύφεση.
Το δολάριο θα παραμείνει παγκόσμιο νόμισμα για το προβλεπόμενο μέλλον.
Ωστόσο, η πολιτική «Πρώτα η Αμερική» του Trump, καθώς και η αυξανόμενη χρήση του δολαρίου ως «όπλο», θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην υποβάθμισή του από το να είναι το μοναδικό παγκόσμιο νόμισμα.
www.bankingnews.gr
Μέσα σε δύο εβδομάδες εκτινάχθηκε σε υψηλό έτους και έκτοτε διατηρεί τη δύναμή του έναντι βασικών ανταγωνιστικών νομισμάτων.
Η εκλογή του έφερε επίσης ξανά στο προσκήνιο την πιθανότητα επιβολής δασμών στα εισαγόμενα στις ΗΠΑ αγαθά, προκαλώντας αναταραχή στο παγκόσμιο εμπόριο.
Παράλληλα, ο Trump εξέφρασε μια όχι και τόσο συγκαλυμμένη απειλή για την επιβολή υψηλών δασμών στους BRICS, τις κορυφαίες αναδυόμενες οικονομίες, σε περίπτωση που δημιουργήσουν έναν ανταγωνιστή του δολαρίου, το οποίο αποτελεί το «κυρίαρχο νόμισμα» του κόσμου από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η χρήση και κατοχή του δολαρίου από άλλες χώρες είναι γνωστή ως δολαριοποίηση.
Αυτός ο όρος έχει διάφορες σημασίες: από χώρες όπως ο Παναμάς που χρησιμοποιούν το δολάριο ως νόμισμά τους, μέχρι τη χρήση του για την τιμολόγηση σημαντικών διεθνώς διακινούμενων εμπορευμάτων και ως αποθεματικό και συναλλακτικό μέσο. Αυτός ο τελευταίος ρόλος ενισχύει το παγκόσμιο εμπόριο.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα τη Χιλή και τη Μαλαισία.
Κάθε εμπορική συναλλαγή μεταξύ αυτών των δύο χωρών θα περιλαμβάνει την ανταλλαγή χιλιανών πέσος με μαλαισιανά ρινγκίτ, για την οποία δεν υπάρχει μεγάλη και ενεργή αγορά.
Έτσι, τα πέσος ανταλλάσσονται πρώτα με δολάρια και τα δολάρια στη συνέχεια με ρινγκίτ, επιτρέποντας την ταχύτερη και πιο οικονομική πραγματοποίηση του εμπορίου.
Στην πραγματικότητα, το δολάριο χρησιμοποιείται σε περισσότερο από το 50% των διεθνών εμπορικών τιμολογίων και σε πάνω από το 80% όλων των συναλλαγών ξένου συναλλάγματος παγκοσμίως.
Ωστόσο, είναι πιθανό η εξωτερική πολιτική «Πρώτα η Αμερική» του Trump να επιταχύνει το τέλος της κυριαρχίας του δολαρίου.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
Η δολαριοποίηση είναι επωφελής για το παγκόσμιο εμπόριο.
Ωστόσο, παρέχει ιδιαίτερα οφέλη στις ΗΠΑ, καθώς άλλες χώρες χρειάζεται να διατηρούν δολάρια για να διευκολύνουν το εμπόριο και να πληρώνουν για πολλά εμπορεύματα.
Αυτό σημαίνει ότι η ζήτηση για το δολάριο παραμένει υψηλή, αποτρέποντας την υποτίμησή του.
Ένα ακόμη πιο σημαντικό σημείο είναι ότι, όταν οι χώρες αγοράζουν δολάρια, δεν τα διατηρούν σε μετρητά.
Αντίθετα, αγοράζουν ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου, δανείζοντας ουσιαστικά χρήματα στην αμερικανική κυβέρνηση.
Η υψηλή ζήτηση για αμερικανικά ομόλογα επιτρέπει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να δανείζεται με χαμηλότερο επιτόκιο απ’ ό,τι θα ήταν δυνατό υπό άλλες συνθήκες.
Ωστόσο, υπάρχουν και μειονεκτήματα. Ένα ισχυρό δολάριο αυξάνει την τιμή των εμπορευμάτων που τιμολογούνται σε δολάρια και, συνεπώς, το κόστος του διεθνούς εμπορίου.
Για τις ίδιες τις ΗΠΑ, ένα ισχυρό δολάριο μπορεί να πλήξει τις εξαγωγές τους, καθιστώντας τις σχετικά ακριβότερες σε όρους τοπικού νομίσματος.
Αυτά τα μειονεκτήματα φέρει στην επιφάνεια προτάσεις για ένα παγκόσμιο σύστημα πολλών νομισμάτων, αν και αυτή η ιδέα δεν έχει ποτέ αποκτήσει ουσιαστική δυναμική - ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει στη δεύτερη προεδρία Trump.
Κατά την πρώτη του θητεία, τέτοιες εκκλήσεις έγιναν πιο έντονες.
Επιπλέον, υπήρξαν αλλαγές στις κατοχές δολαρίων από τότε, με αποτέλεσμα τα παγκόσμια αποθέματα δολαρίων να μειωθούν.
Πολιτικές και κυριαρχία
Ποιες πολιτικές του Trump θα μπορούσαν να επιταχύνουν το τέλος της κυριαρχίας του δολαρίου;
Ο νέος πρόεδρος θεωρείται υπέρ των επιχειρήσεων, κάτι που πιθανότατα θα μεταφραστεί σε πολιτικές που στοχεύουν στη μείωση της ρύθμισης και της φορολογίας.
Η ενίσχυση της εγχώριας ανάπτυξης θα οδηγήσει σε ακόμα πιο ισχυρό δολάριο, σε μια περίοδο όπου η παγκόσμια ανάπτυξη είναι πιο περιορισμένη.
Ένα ισχυρότερο δολάριο, όπως αναφέρθηκε, αυξάνει επίσης την τιμή του πετρελαίου και παρόμοιων εμπορευμάτων.
Οι χώρες θα αρχίσουν αναπόφευκτα να αναρωτιούνται γιατί το πετρέλαιο από τη Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, πρέπει να πληρώνεται σε δολάρια, καθώς αυτά γίνονται πιο ακριβά.
Οι οικονομικές πολιτικές του Trump είναι πιθανό να αυξήσουν το χρέος των ΗΠΑ, κάτι που μπορεί να μειώσει την αξία των μεγάλων αποθεμάτων δολαρίων που διατηρούνται παγκοσμίως.
Σύμφωνα με μια μελέτη, τα σχέδια του Trump θα μπορούσαν να προσθέσουν έως και 15 τρισεκατομμύρια δολάρια στο χρέος της χώρας σε μια δεκαετία.
Μια πτώση στην αξία των δολαριακών αποθεμάτων ενδέχεται να κάνει κάποιες χώρες λιγότερο πρόθυμες να κατέχουν αμερικανικό χρέος.
Δασμοί και εναλλακτικές
Ορισμένες πολιτικές, όπως το σχέδιο του Trump για υψηλότερους δασμούς, είναι πιο εσκεμμένες. Ένα ισχυρό δολάριο πλήττει τις εξαγωγές των ΗΠΑ, καθιστώντας τις σχετικά ακριβές, ενώ ταυτόχρονα καθιστά τις εισαγωγές φθηνότερες.
Οι δασμοί είναι ένας τρόπος προστασίας των εγχώριων παραγωγών από αυτόν τον διεθνή ανταγωνισμό.
Ωστόσο, αν υποθέσουμε ότι καμία άλλη χώρα δεν θα αντιδράσει, η αύξηση των δασμών θα ενισχύσει περαιτέρω το δολάριο, καθώς λιγότερες εισαγωγές σημαίνουν λιγότερα δολάρια που πωλούνται στη διεθνή αγορά συναλλάγματος.
Αυτό θα αναιρέσει εν μέρει την επίδραση της πολιτικής δασμών, επιβάλλοντας παράλληλα κόστη στο παγκόσμιο εμπόριο.
Για να αποφύγουν αυτά τα ζητήματα, οι χώρες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν στη χρήση εναλλακτικών αποθεματικών νομισμάτων ή μέσων πληρωμής για διεθνή εμπορεύματα.
Οι χώρες BRICS έχουν προτείνει ένα ξεχωριστό νόμισμα, το οποίο θα μπορούσε να βασιστεί σε ένα ή περισσότερα υπάρχοντα νομίσματα, όπως το ευρώ ή το γιουάν.
Οι απειλές του Trump μπορεί απλώς να επιταχύνουν αυτήν την αναζήτηση εναλλακτικής λύσης.
Τι θα σήμαινε αυτό για τις ΗΠΑ;
Οι χώρες θα χρειάζονταν τότε να διατηρούν λιγότερα δολάρια, γεγονός που θα τις οδηγούσε να πουλήσουν τα αμερικανικά ομόλογα που κατέχουν.
Το αποτέλεσμα θα ήταν η αύξηση του κόστους δανεισμού για τις ΗΠΑ και η πτώση της αξίας του δολαρίου.
Κατ’ ειρωνικό τρόπο, αυτό θα αύξανε τις τιμές των εισαγωγών (που είναι ο στόχος της πολιτικής δασμών του Trump), αλλά θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε πληθωρισμό.
Στο χειρότερο σενάριο, εάν οι χώρες συντονίσουν την πώληση των δολαρίων και των αμερικανικών ομολόγων τους, μια «επίθεση» στο δολάριο θα είχε σοβαρές συνέπειες τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τον κόσμο.
Αυτό θα οδηγούσε σε υψηλότερο κόστος δανεισμού για τις ΗΠΑ και στην ανάγκη μείωσης του εμπορικού ελλείμματος.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, θα διατάρασσε το εμπόριο, θα αύξανε το κόστος των συναλλαγών και θα υπήρχε απώλεια αξίας για οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία και αποθέματα σε δολάρια.
Το πιθανότερο είναι ότι αυτό θα κατέληγε σε μια σημαντική παγκόσμια ύφεση.
Το δολάριο θα παραμείνει παγκόσμιο νόμισμα για το προβλεπόμενο μέλλον.
Ωστόσο, η πολιτική «Πρώτα η Αμερική» του Trump, καθώς και η αυξανόμενη χρήση του δολαρίου ως «όπλο», θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην υποβάθμισή του από το να είναι το μοναδικό παγκόσμιο νόμισμα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών