Οι αντίκτυποι από τον ορθολογικό εμπορικό πόλεμο του Trump - Οι βασικές εστίες κινδύνου για την ελληνική οικονομία

Ανεβαίνει το επίπεδο συναγερμού στην κυβέρνηση για τις επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από τον εμπορικό πόλεμο του Trump, με τις πρώτες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για περιορισμένες συνέπειες, αν και είναι ακόμη νωρίς καθώς η επίδραση αυτών των εξελίξεων θα φανεί σε βάθος χρόνου.
Με την αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα να χτυπά «κόκκινο», τα στελέχη στο οικονομικό επιτελείο βρίσκονται σε κατάσταση επιφυλακής και όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά, η εξίσωση έχει ένα μεγάλο «άγνωστο Χ» που έχει να κάνει με την έκταση και την ένταση των παρενεργειών από την δασμολογική επίθεση του 20% στην ευρωπαϊκή οικονομία που θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό και την ελληνική.

Προς το παρόν και σε πρώτη ανάγνωση, στη ζώνη υψηλού κινδύνου βρίσκονται οι εξαγωγές της χώρας στις ΗΠΑ που το 2024 ανήλθαν σε 2,4 δισ. ευρώ με το μερίδιο τους στη συνολική πίτα να είναι μικρό, μόλις στο 4,8%.
Βέβαια, η αυτόματη άνοδος των τιμών των ελληνικών προϊόντων στην αμερικάνικη αγορά λόγω της αύξησης των δασμών κατά 20% αναμένεται να οδηγήσει σε πτώση των εξαγωγών με τις μεγαλύτερες ζημιές στα τρόφιμα και τα ποτά που αντιπροσωπεύουν πάνω το 30,54 % του συνόλου των εξαγωγών με αξία 646 εκατ. ευρώ και στα προϊόντα πετρελαίου με αξία στα 506 εκατ. ευρώ.
Η συρρίκνωση των εξαγωγών θα χτυπήσει την αγροτική παραγωγή και τη βιομηχανία μειώνοντας εισοδήματα και έσοδα.
Ωστόσο, οι κραδασμοί στις εξαγωγές δεν θεωρούνται «υψηλής μεταδοτικότητας» στο φάσμα της οικονομίας ενώ μπορούν να απορροφηθούν με στροφή σε άλλες αγορές για αντιστάθμιση των απωλειών.

Οι δασμοί 20% που επέβαλε η Ουάσινγκτον στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν επηρεάζουν μόνο τις ελληνικές εξαγωγές, αλλά δημιουργούν σοβαρές αναταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και ενισχύουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις που εξαρτώνται από πρώτες ύλες και προϊόντα αμερικανικής προέλευσης ενδέχεται να δουν το κόστος προμηθειών τους να εκτοξεύεται, γεγονός που πλήττει άμεσα την ανταγωνιστικότητά τους.
Ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος που ξεσπά αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τις διακυμάνσεις στις τιμές ενέργειας, πρώτων υλών και συνολικά το κόστος της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, πυροδοτώντας ένα νέο κύμα πληθωρισμού. Αυτό θα έχει άμεσες αρνητικές συνέπειες για το διαθέσιμο εισόδημα, την κατανάλωση και την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.

Η άλλη ορατή στον ορίζοντα επίπτωση αφορά τουριστικό ρεύμα από τις ΗΠΑ καθώς η Ελλάδα υποδέχεται κάθε χρόνο σημαντικό αριθμό Αμερικανών τουριστών, οι οποίοι αποτελούν υψηλής αγοραστικής δύναμης ταξιδιώτες. Η αβεβαιότητα που προκαλεί ο εμπορικός πόλεμος και η πιθανή επιβάρυνση του κόστους ζωής στις ΗΠΑ μπορεί να επηρεάσει τις ταξιδιωτικές δαπάνες και να οδηγήσει σε μείωση των αφίξεων από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού καθώς οι εισπράξεις από 1,1 εκατ. Αμερικανούς τουρίστες που ήρθαν στη χώρα μας το 2024 άγγιξαν τα 1,9 δισ. ευρώ.

Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη και με τις δημοσιονομικές επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου, καθώς η επιβράδυνση των εξαγωγών ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση των φορολογικών εσόδων που προέρχονται από τις εξαγωγικές δραστηριότητες. Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, δημιουργώντας πρόσθετες πιέσεις στον κρατικό προϋπολογισμό.
Παράλληλα, εάν απαιτηθούν παρεμβάσεις για τη στήριξη των πληττόμενων κλάδων – όπως η αγροτική παραγωγή, η μεταποίηση και ο τουρισμός – οι αυξημένες δημόσιες δαπάνες μπορεί να περιορίσουν τα διαθέσιμα δημοσιονομικά περιθώρια της χώρας. Η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, σε συνδυασμό με την άνοδο του κόστους των πρώτων υλών και τις πληθωριστικές πιέσεις, διαμορφώνει ένα δύσκολο περιβάλλον για τη δημοσιονομική πολιτική. Η κυβέρνηση ενδέχεται να βρεθεί μπροστά στην ανάγκη αναπροσαρμογής της φορολογικής της στρατηγικής, με στόχο να απορροφήσει μέρος των επιπτώσεων χωρίς να διαταραχθεί η πορεία της οικονομίας.

Αναλυτικά, οι επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου του Trump στην ελληνική οικονομία αναμένονται να «χτυπήσουν» στους εξής τομείς:

Εξαγωγές: Οι εξαγωγές της Ελλάδας στις ΗΠΑ, κυρίως προϊόντα όπως τρόφιμα και ποτά, καθώς και πετρελαιοειδή, αναμένεται να πληγούν από την αύξηση των δασμών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πτώση των εξαγωγών και σε απώλεια εσόδων για την αγροτική παραγωγή και τη βιομηχανία.

Τουρισμός: Ο τουρισμός από τις ΗΠΑ μπορεί να μειωθεί, καθώς η αύξηση του κόστους και ο πληθωρισμός στην αμερικανική αγορά θα περιορίσουν τις δαπάνες των Αμερικανών για ταξίδια στο εξωτερικό. Αυτό ενδέχεται να επηρεάσει τα έσοδα από τον τουρισμό, ο οποίος είναι σημαντικός τομέας για την ελληνική οικονομία.

Διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού: Οι εμπορικοί περιορισμοί και η αύξηση των δασμών μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις ή αυξήσεις στις τιμές των εισαγωγών, κάτι που θα επηρεάσει αρνητικά τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Ξένες Άμεσες Επενδύσεις: Η αβεβαιότητα που προκύπτει από τον εμπορικό πόλεμο μπορεί να περιορίσει τις ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα, επιβραδύνοντας την ανάπτυξη και τις επενδύσεις σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας.

Ευρωπαϊκή Οικονομία: Επειδή η Ελλάδα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ευρωπαϊκές αγορές, η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην ΕΕ λόγω του εμπορικού πολέμου μπορεί να μεταφερθεί στην ελληνική οικονομία, πλήττοντας τις εξαγωγές και τη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr