Σχετικά Άρθρα
Στα άκρα - Απόβαση των ΗΠΑ στην… Τουρκία – Βόμβες Bayraktar: Δυναμική στροφή στο LNG, παρά τις συμφωνίες με τη Ρωσία
Μαύρη Θάλασσα… οι σχέσεις Ρωσίας - Τουρκίας - Ο Putin απειλεί με θαλάσσιο αποκλεισμό, ο Erdogan στήνει τουρκικό ΝΑΤΟ
Το αμερικανικό LNG δεν θα μπορέσει να αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο για την Τουρκία
Η ενεργειακή σκακιέρα βρίσκεται σε καθεστώς βαθιάς αναδιάταξης και η Τουρκία βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο μιας κρίσης που μπορεί να εξελιχθεί σε γεωπολιτικό ναρκοπέδιο.
Η νέα, επιθετική ενεργειακή στρατηγική των ΗΠΑ μετά την επιστροφή του Donald Trump στον Λευκό Οίκο, δεν απειλεί μόνο τις ρωσικές εξαγωγές φυσικού αερίου, αλλά διαλύει και τον ενεργειακό άξονα Ρωσίας–Τουρκίας, πάνω στον οποίο ο Recep Tayyip Erdogan είχε επενδύσει τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο.
Οι εξελίξεις επιταχύνθηκαν όταν ο Volodymyr Zelensky ανακοίνωσε ότι η Ουκρανία θα αρχίσει να εισάγει αμερικανικό LNG από την Ελλάδα μέσω του Vertical Gas Corridor. Το σχέδιο αυτό –σε συνδυασμό με τον αντίστοιχο πολωνικό και, σε μικρότερο βαθμό, τον κροατικό διάδρομο– δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα: τη σταδιακή πλήρη αντικατάσταση του ρωσικού αερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Το αμερικανικό LNG παραμένει σαφώς ακριβότερο από το ρωσικό, ωστόσο η Ουάσιγκτον αξιοποιεί το χαρτί της «ενεργειακής ασφάλειας» και –κυρίως– τις ασφυκτικές πολιτικές πιέσεις της.
Η Ευρώπη, παρότι δυσανασχετεί οικονομικά, συμμορφώνεται. Κι αυτή η συμμόρφωση έχει τεράστιες συνέπειες για τον ενεργειακό ρόλο της Τουρκίας.
Το αμερικανικό σχέδιο «σβήνει» τον ρωσοτουρκικό ενεργειακό άξονα
Το 2022, ο Vladimir Putin και ο Recep Tayyip Erdogan συζήτησαν φιλόδοξα σχέδια για έναν τεράστιο ρωσοτουρκικό ενεργειακό κόμβο, ο οποίος όχι μόνο θα ενίσχυε κατακόρυφα τον γεωπολιτικό ρόλο της Τουρκίας, αλλά θα έδινε στη Μόσχα έναν σταθερό δίαυλο προς την Ευρώπη, παρακάμπτοντας Ουκρανία και Βαλτική.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Bloomberg, το έργο μπήκε στον πάγο. Τεχνικές δυσκολίες αλλά και βαθιές ρωσοτουρκικές διαφωνίες το άφησαν μετέωρο. Με τον Vertical Corridor να κερδίζει έδαφος και τις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης να περνούν σταδιακά υπό αμερικανικό έλεγχο, η πιθανότητα να υλοποιηθεί αυτός ο κόμβος σήμερα μοιάζει ελάχιστη.
Ακόμη πιο κρίσιμο, η δημιουργία του Vertical Corridor ανοίγει τον δρόμο και για τον EastMed, τον υποθαλάσσιο αγωγό που θα μπορούσε να διοχετεύσει τα τεράστια ισραηλινά και κυπριακά κοιτάσματα στη νότια Ευρώπη. Ισραήλ και Κύπρος παρακολουθούν στενά την εξέλιξη, καθώς ο διάδρομος αυτός μπορεί να μετατραπεί στη «ραχοκοκαλιά» για την εμπορική αξιοποίηση των μελλοντικών ενεργειακών τους αποθεμάτων.
Αν ο EastMed υλοποιηθεί, η ανάγκη για ρωσικό αέριο στην Κεντρική-Ανατολική Ευρώπη δεν θα μειωθεί απλώς, αλλά θα μηδενιστεί.
Οι κυρώσεις-καταπέλτης του Trump και η τουρκική απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο
Το Reuters σημειώνει ότι η Τουρκία ήδη μειώνει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο, αυξάνοντας την εγχώρια παραγωγή και εισάγοντας περισσότερο LNG.
Ο TurkStream, ο αγωγός-ναυαρχίδα της ρωσοτουρκικής ενεργειακής σχέσης, χάνει σταδιακά όγκο. Η Άγκυρα προετοιμάζεται για μια μετα-ρωσική ενεργειακή εποχή.
Σε αυτό έρχεται να προστεθεί ο παράγοντας Donald Trump. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει προειδοποιήσει για δασμούς έως και 500% σε χώρες που συνεχίζουν να εισάγουν ρωσική ενέργεια χωρίς αξιόπιστο σχέδιο απεξάρτησης. Για την Τουρκία, μια χώρα ήδη πιεσμένη από οικονομική αστάθεια και πληθωρισμό, τέτοια κύρωση θα ήταν καταστροφική.
Η Άγκυρα δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει τον εκβιασμό. Και αυτό την απομακρύνει ακόμη περισσότερο από τη Μόσχα.
Αν το ενεργειακό πλέγμα που ένωνε Ρωσία και Τουρκία αποδυναμωθεί, τότε η σχέση τους γίνεται πολύ πιο εύθραυστη. Η Μόσχα χάνει έναν κρίσιμο μοχλό πίεσης: το να απειλεί με διακοπή της παροχής αερίου με αντάλλαγμα πολιτικές ή γεωπολιτικές παραχωρήσεις.
Η Τουρκία, απεξαρτημένη ενεργειακά, μπορεί να ακολουθήσει πολύ πιο επιθετική γραμμή απέναντι στη Ρωσία – στον Νότιο Καύκασο, όπου οι δύο χώρες ήδη κοντράρονται, αλλά και στην Κεντρική Ασία μέσω του νέου TRIPP corridor, που ενισχύει την τουρκική παρουσία στην πρώην σοβιετική σφαίρα επιρροής.
Αυτό το νέο ενεργειακό και γεωπολιτικό περιβάλλον δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο ανοικτής σύγκρουσης.
Το ενδεχόμενο «μεγάλης συμφωνίας» Μόσχας–Ουάσιγκτον
Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα, η Ρωσία ίσως επιχειρήσει ένα μεγάλο παζάρι με τις ΗΠΑ. Μια συμφωνία για την Ουκρανία που θα διασφαλίζει τα συμφέροντα της Gazprom στην Τουρκία και ίσως, υπό όρους, την επιστροφή της σε μέρος της αγοράς της Κεντρικής Ευρώπης.
Μια τέτοια συμφωνία, φυσικά, θα σήμαινε ότι η Ρωσία πρέπει να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις στο ουκρανικό μέτωπο. Και ο Putin γνωρίζει πως καμία συμφωνία με τον Trump δεν είναι εγγυημένη μακροπρόθεσμα, καθώς μπορεί να ακυρωθεί από μελλοντικό Αμερικανό πρόεδρο.
Ωστόσο, το να την απορρίψει εξαρχής θα ήταν κίνηση στρατηγικής τύφλωσης.
Η αμερικανική ενεργειακή επίθεση δεν απειλεί μόνο τα ρωσικά οικονομικά συμφέροντα, αλλά ανατινάζει το θεμέλιο της ρωσοτουρκικής σχέσης.
Η Τουρκία παίζει με τη φωτιά – και αυτή τη φορά οι φλόγες ίσως μην κάψουν μόνο τον Erdogan, αλλά ολόκληρη την εύθραυστη γεωπολιτική ισορροπία της Ευρασίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών