Δύσκολη η ανάκτηση κεφαλαίων σε περιόδους κρίσης - Τι λέει το στέλεχος του SSM Kerstin af Jochnick
Αυτό αποκάλυψε και όχι μόνον σε συνέντευξή της η κα Kerstin af Jochnick, μέλος του εποπτικού συμβουλίου της ΕΚΤ.
Ας σημειωθεί πως η ίδια προχώρησε σε ακόμη πιο αυτονόητες παραδοχές που όμως είναι πολύ διαφορετικές από εκείνα που υποστήριζε η ΕΚΤ τη μεμονωμένη ελληνική κρίση.
Πιο συγκεκριμένα η Ευρωπαία αξιωματούχος σημείωσε πως η συνολική δυνατότητα ανάκαμψης των τραπεζών σε επίπεδο κεφαλαίων και ρευστότητας μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο σε περιόδους οικονομικής πίεσης.
Ορισμένες επιλογές, όπως η άντληση κεφαλαίων ή η πώληση θυγατρικής σε εύλογη τιμή, μπορεί να είναι δύσκολο να εφαρμοστούν κατά τη διάρκεια μιας κρίσης.
Στη βάση αυτή θα πρέπει να γίνει μια υπόμνηση πως οι ελληνικές τράπεζες πιέστηκαν τη χειρότερη χρονική στιγμή να ρευστοποιήσουν περιουσιακά στοιχεία αξίας χωρίς να μπορέσουν να το πράξουν στις τιμές που έπρεπε και χωρίς τελικώς να καλύψουν ανάγκες ρευστότητας και κεφαλαίων.
Ωστόσο η κρίση τώρα είναι πανευρωπαϊκή και τα θέματα θέτονται με έναν τρόπο διαφορετικό.
Η ευρωπαϊκή ενοποίηση κρίνεται ως ατελής θα πει η κα Kerstin af Jochnick εκφράζοντας την εκτίμηση πως το κενό της ασφάλισης των καταθέσεων είναι σημαντικό.
Stop στις συνεχείς παροχές από την ΕΚΤ
Oσον αφορά τη μακροπρόθεσμη προοπτική, η πανδημία αποκάλυψε ότι η τραπεζική ένωση είναι ένα ευάλωτο οικοδόμημα επειδή η θεσμική του αρχιτεκτονική παραμένει ατελής σημειώνει με έμφαση η αξιωματούχος.
Παρ' όλα αυτά έχει διανυθεί σημαντική απόσταση από το 2012 που εκπονήθηκε η ιδέα της τραπεζικής ένωσης.
Ωστόσο, η ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά παραμένει κατακερματισμένη σε εθνικό επίπεδο και ο τρίτος πυλώνας της τραπεζικής ένωσης - ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλισης καταθέσεων, EDIS - εξακολουθεί να λείπει-.
Το γεγονός ότι η τραπεζική ένωση αντιμετώπισε με επιτυχία τις προκλήσεις της πανδημίας μέχρι τώρα , δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα συνεχίσει να το κάνει επ 'αόριστον - είτε σε άλλα στάδια της κρίσης είτε σε παρόμοιες καταστάσεις.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό η εργασία για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης να προχωρεί με σοβαρότητα.
Ασφάλιση Καταθέσεων
Το ταμείο ασφάλισης καταθέσεων είναι σημαντικό για τόσους πολλούς λόγους: είναι το κλειδί για την εξασφάλιση εμπιστοσύνης στην τραπεζική ένωση και τη δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ των εγχώριων και φιλοξενούντων αρχών κάτι που με τη σειρά του βοηθά στην περαιτέρω αμφισβήτηση της στάσης περί διασυνοριακής διαχείρισης κεφαλαίων και ρευστότητας.
Το EDIS θα εξισορροπήσει επίσης τον ανταγωνισμό και θα μειώσει τον κίνδυνο μαζικών τραπεζικών αναλήψεων σε περιόδους κρίσης επιτείνοντας την κρίση χειρότερα.
Και τέλος, το EDIS θα εξασθενίσει περαιτέρω τη σχέση μεταξύ των εγχώριων τραπεζών και των κυρίαρχων κρατών μέσω των συνεχών αγορών χρέους.
Διαφορές στην αφερεγγυότητα
Υπάρχουν όμως και άλλοι, λιγότερο συζητημένοι τομείς της τραπεζικής ένωσης όπου απαιτείται επίσης πρόοδος.
Υπάρχουν επίσης επίμονες διαφορές μεταξύ των καθεστώτων αφερεγγυότητας των εθνικών τραπεζών, οι οποίες οδηγούν σε διαφορές στον τρόπο διαχείρισης των κρίσεων για τις μικρές και μεσαίες τράπεζες σε όλες τις χώρες.
Και ενώ η εναρμόνιση των καθεστώτων αφερεγγυότητας σε όλη την Ευρώπη θα ήταν επιθυμητή, γνωρίζουμε ότι αυτό είναι δύσκολο να γίνει και θα χρειαστούν χρόνια για να επιτευχθεί.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα προτιμούσαμε τις πρόσθετες εξουσίες εκκαθάρισης για τις αρχές εξυγίανσης, καθώς αυτό θα οδηγούσε σε ένα πιο συνεπές ευρωπαϊκό πλαίσιο για την έξοδο των αδύναμων τραπεζών από την αγορά.
H προετοιμασία
Οι τράπεζες της ζώνης του ευρώ ξεκίνησαν το 2020 με σημαντικά υψηλότερα επίπεδα κεφαλαίου και πολύ μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στην οικονομική επιδείνωση από ό, τι στην περίπτωση της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008-2009.
Αυτό σήμαινε ότι το τραπεζικό σύστημα στο σύνολό του ήταν σε καλή κατάσταση για να αντιμετωπίσει την άμεση οικονομική επίπτωση από το ξέσπασμα της πανδημίας.
Επιπλέον η κλίμακα των άμεσων ή έμμεσων μέτρων που ελήφθησαν από διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη για την υποστήριξη του τραπεζικού τομέα ήταν εξαιρετική και άνευ προηγουμένου, σύμφωνα με το μέγεθος του σοκ.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο ενισχυτικών παραγόντων σήμαινε ότι αυτή τη φορά, οι τράπεζες ήταν μέρος της λύσης στην κρίση και όχι μέρος του προβλήματος.
Οι τράπεζες υπήρξαν μια σταθεροποιητική δύναμη στην οικονομία αποφεύγοντας την προκυκλικότητα και συνεχίζοντας να δανείζουν σε εταιρείες και νοικοκυριά στο μέτρο του δυνατού.
Στο πλαίσιο της εποπτείας της, η ΕΚΤ προσπάθησε να διευκολύνει αυτήν την προσπάθεια προτείνοντας στις τράπεζες να περιορίσουν τις διανομές μερισμάτων για να βελτιώσουν την ικανότητα απορρόφησης ζημιών ενώ συγχρόνως η ΕΚΤ αποδέσμευσε ι τα αποθέματα κεφαλαίου τους για να αυξήσουν την δανειοδοτική τους ικανότητα.
Δεν είναι γνωστός ο αντίκτυπος της κρίσης
Ο αντίκτυπος της κρίσης στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα δεν έχει ακόμη πλήρως αποτυπωθεί.
Το κύριο μέλημα είναι ότι, καθώς το οικονομικό σοκ συνεχίζει να αντηχεί, οι τραπεζικοί πελάτες ενδέχεται να δυσκολεύονται να εξοφλήσουν τα δάνεια τους.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο πιστωτικός κίνδυνος έχει αποτελέσει βασικό στοιχείο της εποπτικής προσοχής μέχρι τώρα και θα παραμείνει βασική προτεραιότητα στο μέλλον.
Οι τράπεζες πρέπει να διαχειριστούν προληπτικά τα αναδυόμενα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, να αξιολογήσουν την εξέλιξη της απροθυμίας των πελατών να πληρώσουν και να μπορούν να προβλέψουν πώς η κρίση είναι πιο πιθανό να επηρεάσει τη συνολική ποιότητα του κεφαλαίου τους και την παροχή των ανοιγμάτων τους.
Η πανδημία κατέγραψε τη σημασία των υγιών σχεδίων αποκατάστασης ως εργαλείου διαχείρισης κρίσεων
Στίγμα η χρήση των buffers
Η τραπεζική εποπτεία της ΕΚΤ κινήθηκε γρήγορα για να βοηθήσει τις τράπεζες να αντιμετωπίσουν το stress που προκλήθηκε από το ξέσπασμα της πανδημίας.
Τον Μάρτιο του 2020 ανακοινώθηκε στις τράπεζες ότι θα λειτουργούν προσωρινά κάτω από τα ισχύοντα αποθέματα κεφαλαίων και ρευστότητας, συμπεριλαμβανομένου του κεφαλαίου buffer, το οποίο ορίζεται για κάθε τράπεζα από τον επόπτη.
Τα buffer έχουν σχεδιαστεί ειδικά για χρήση σε καταστάσεις όπως η κρίση COVID-19 και η απελευθέρωσή τους βοηθά στην αποφυγή του κανονιστικού πλαισίου που έχει προκυκλικό αντίκτυπο, επιτρέποντας στις τράπεζες να απορροφούν τις απώλειες και να συνεχίζουν να δανείζουν την πραγματική οικονομία.
Ωστόσο, παρόλο που η λογική πίσω από τα αποθέματα κεφαλαίων των τραπεζών λειτούργησε σε μεγάλο βαθμό όπως είχε προβλεφθεί, το σύστημα μπορεί να βελτιωθεί.
Πολλές τράπεζες δεν έχουν χρησιμοποιήσει τα buffer τους, εν μέρει ή πλήρως, παρά τις διαβεβαιώσεις μας ότι θα έχουν αρκετό χρόνο για να τα αναπληρώσουν εάν αποφασίσουν να τα χρησιμοποιήσουν.
Η απροθυμία τους μπορεί να οφείλεται στο φόβο του στίγματος από την κατάρρευση των τιμών του στο χρηματιστήριο στην περίπτωση της χρήσης αυτής.
Ειρήνη Σακελλάρη
irini9901@yahoo.gr
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών